6 september. Historische dag: eerste vliegtuigkaping, start van nieuw terreurmodel

Viktor Joesjtsjenko (°1954)

2004   In de aanloop naar de verkiezingen richt de Oekraïense ex-premier Viktor Joesjtsjenko het blok Ons Oekraïne op. Maar op 6 september 2004 wordt Viktor Joesjtsjenko ernstig ziek na een etentje bij de ondervoorzitter van de Oekraïense veiligheidsdienst (SBU). Omdat men bezorgd is voor zijn veiligheid, wordt Joesjtsjenko overgebracht naar een privékliniek in Wenen (Oostenrijk). Viktor Joesjtsjenko zegt dat hij werd vergiftigd, wat waar blijkt te zijn. Het medisch onderzoek toont overduidelijk een rechtstreekse inname van dioxine aan. Sindsdien is hierdoor zijn aangezicht zwaar geschonden.

Na een vreselijk harde en smerige campagne wordt Joesjtsjenko uiteindelijk in 2005 tot president gekozen, wat hij zal blijven tot 2010.

1995   Ondanks internationale protesten begint Frankrijk op het atol-eiland Mururoa met een reeks atoombomtesten.

1993   Leningrad krijgt na een referendum zijn oude naam Sint-Petersburg terug.

1972   Bij de Olympische spelen in München begon op 5 september een gijzelingsactie, uitgevoerd door de Palestijnse moslimgroepering Zwarte September. Ze eisen de vrijlating van 200 Palestijnse gevangenen. Acht leden van de groep klimmen over het onbewaakte hek van het Olympische dorp. Gekleed in trainingspakken dringen ze het gebouw binnen waar de Israëlische ploeg verblijft. Acht sportlui en een official werden gegijzeld. Als op 6 september de afgesproken aftocht per vliegtuig begint, openen Duitse agenten het vuur op de gijzelnemers in een busje. Daarop vermoorden die de Israëlische atleten. Aan het einde van de confrontatie zijn alle gegijzelden, vijf gijzelnemers en één Duitse agent dood.

1970   Het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina kaapt vier vliegtuigen. Ze zorgen ervoor dat deze vliegtuigen landen op het vliegveld Dawson’s Field in Jordanië. In deze vliegtuigen houdt de extreemlinkse Palestijnse groepering vierhonderd gijzelaars uit verschillende landen vast. Met deze actie willen ze de Britse regering chanteren. De reden van de gijzeling was Leila Khaled, een vrouwelijk lid van het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina. Zij was betrokken geweest bij een mislukte vliegtuigkaping en was daar een paar dagen geleden voor gearresteerd. De eis van de Palestijnen is dat Leila Khaled en nog een aantal andere Palestijnse gevangenen door de Britse regering vrijgelaten worden.

Bassam Abu-Sharif, de leider van de kapers, praat tegen de gijzelaars en onderhandelt met de Britse regering. Hij stelt dat Londen binnen een week moet beslissen, anders zal hij de vliegtuigen met dynamiet opblazen.

De onderhandelingen zijn in volle gang als Bassam een aantal vrouwen en kinderen de vliegtuigen laat verlaten. Zij mogen in een hotel zeventig kilometer verderop wachten op de rest van hun familie. De Britse regering heeft het moeilijk met de gijzeling. Wanneer ze toegeven, wordt de gijzeling beloond en komen er misschien meer kapingen. Als ze niet toegeven, staat het leven van de gijzelaars op het spel.

Terwijl het merendeel van de 310 gijzelaars naar Amman wordt gebracht en daar op 11 september vrijgelaten, scheidt de PFLP de bemanning en alle 56 Joodse passagiers van hen af en houdt deze in gijzeling. Op 12 september, voor hun aangekondigde deadline, brengt de PFLP de lege vliegtuigen tot ontploffing, omdat ze een tegenaanval verwachten. De Britten zien dat het menens is. Na een gijzeling van een week besluiten ze in te gaan op de eisen van het Volksfront. Leila Khaled en zes andere Palestijnse gevangenen worden vrijgelaten. Alle gijzelaars kunnen ongedeerd terug naar huis. Bassam vlucht naar de bergen.

Hendrik Verwoerd (1901-1966)

De kaping van de vliegtuigen door het Volksfront had grote gevolgen. Voor 1970 vonden er amper vliegtuigkapingen plaats, dit was een zeldzaam fenomeen. De kaping op Dawson’s Field zorgde voor een grote verandering. Voor het terrorisme was een nieuw tijdperk aangebroken. Vanaf dat moment bleek hoeveel je kon bereiken met het kapen van een vliegtuig.

1968   Swaziland (nu het koninkrijk Eswatini) wordt onafhankelijk van Groot-Brittannië.

1966   In Kaapstad wordt de Zuid-Afrikaanse Apartheidspremier Hendrik Verwoerd vermoord in het parlement. Hij wordt doodgestoken door Dimitri Tsafendas, een klerk van Mozambikaanse afkomst. Verwoerd, geboren in Amsterdam, laat een weduwe en zes kinderen na. Hij was 64.

1963   Geboorte in Venlo (Limburg) van Geert Wilders, voorzitter van de Partij voor de Vrijheid.

Claus von Amsberg (1926-2002)

1926   Geboorte op het landgoed Dötzingen van zijn moeders familie in Hitzacker (Nedersaksen) van jonkheer Claus von Amsberg als zoon van Claus-Felix von Amsberg en Gösta von dem Bussche-Haddenhausen. In 1928 emigreert hij met zijn ouders naar Tanganyika (nu Tanzania) en keert na 1933 terug naar Duitsland. Zowel in Afrika als in Duitsland is hij een tijdlang lid van de Hitlerjugend. Tijden de Tweede Wereldoorlog wordt hij na zijn middelbareschooltijd opgeroepen voor militaire dienst. Het is dan 1944. De laatste oorlogsmaanden brengt hij door bij een Duitse pantsereenheid in Italië.

In 1948 gaat hij in Hamburg rechten en staatswetenschappen studeren. In 1957 wordt hij aangesteld bij de buitenlandse dienst van de Bondsrepubliek. Na verschillende functies in het buitenland te hebben bekleed, krijgt hij in 1963 een post bij het ministerie van Buitenlandse Zaken in Bonn. Hij trouwt op 10 maart 1966 met kroonprinses Beatrix van de Nederlanden, met wie hij drie zonen krijgt. Hij kreeg als prins-gemaal meer ceremoniële taken en leed onder het gebrek aan echt inhoudelijk werk. Daarvan komen depressies. Na een aantal ziekten en operaties overlijdt hij in 2002 op de leeftijd van 76.

1919   De Franse auteur Henri Barbusse sticht de Internationale van de Gedachte, de Clarté-beweging, die een ‘nieuwe wereldorde’ nastreeft. Een opmerkelijk lid van de Vlaamse Clarté-groep is de Vlaamse student Herman van den Reeck (1901-1920). Hij ondersteunt de pogingen om een revolutionair eenheidsfront te realiseren. Als dit opzet mislukt en de Vlaamse afdeling in een communistische vleugel en een ‘zuivere’ Clarté-groep uiteenvalt, vervoegt hij deze laatste.

1901   De Amerikaanse anarchist Leon Czolgosz vermoordt de Amerikaanse president William McKinley tijdens de Pan-American Exposition in Buffalo, New York. Hij is de derde Amerikaanse president die vermoord wordt. John F. Kennedy zal de vierde zijn.

1898   Koningin Wilhelmina bestijgt de troon in Nederland.

Friedrich Wilhelm Bülow von Dennewitz (1755-1816)

1867   Op het derde Katholiek Congres wordt de ‘wens’ uitgedrukt dat het privé-initiatief een einde zou stellen aan de misbruiken inzake vrouwen- en kinderarbeid. Een van de ‘jonge beloften’ die op het voorplan komt is Charles Woeste (1837-1922), weldra de hardnekkige, reactionaire tegenstander van priester Daens.

1813   De Pruisen onder aanvoering van generaal Friedrich Wilhelm Bülow verslaan nabij Dennewitz de Franse legers onder leiding van maarschalk Ney, wat voor Napoleon het begin van het einde zal betekenen. De Pruisische bevelhebber mag zich voortaan Bülow von Dennewitz noemen en krijgt nadien in Nederland een van de eerste zes Grootkruisen in de Militaire Willemsorde.