7 oktober. Historische dag: slag bij Lepanto stopt Turkse opmars

Anna Politkovskaja (1958-2006)

2006   Overlijden te Moskou van Anna Politkovskaja (48), Russische journaliste en mensenrechtenactiviste. Ze wordt Anna Politkovskaja dood aangetroffen in een lift van haar appartementsgebouw. Ze blijkt neer te zijn geschoten, het moordwapen ligt naast haar in de lift. Vijf jaar later volgt een bekentenis van voormalig politieofficier Dmitri Pavljoetsjenkov, organisator van de moord. Hij wordt tot elf jaar strafkamp veroordeeld. In 2014 worden voor de moord nog eens vijf mannen veroordeeld, waarvan twee tot levenslang. De vraag wie de moord had bevolen, is echter onopgelost gebleven.

Anna’s ouders waren Sovjetdiplomaten van Oekraïense afkomst, die werkzaam waren bij de Verenigde Naties in New York. Anna studeert journalistiek aan de Universiteit van Moskou en kreeg daarna een job bij de bekende Russische krant Izvestia.

Politkovskaja toont zich meteen een onafhankelijke, kritische en vooral moedige verslaggeefster die politieke en maatschappelijke wantoestanden genadeloos aan de kaak stelt. In verband met de oorlog in Tsjetsjenië beschuldigt zij het Russische leger ervan zich doorlopend te bezondigen aan het schenden van de mensenrechten. Het beleid van de Russische president Vladimir Poetin was ook onderwerp van haar kritiek. Politkovskaja schreef er het boek Poetins Rusland over dat ook in het Nederlands verscheen.

Als in 2002 een groep Tsjetsjenen een theater in Moskou gegijzeld houden, treedt Politkovskaja op als bemiddelaarster. In 2004 wil zij in verband met de gijzeling van schoolkinderen in Beslan (Noord-Ossetië) naar daar reizen, maar wordt onderweg vergiftigd en moet haar reis staken. Voordien en nadien werd ze vaak bedreigd.

1986   Geboorte te Antwerpen van Tom van Grieken, Vlaams-nationaal politicus, voorzitter van het Vlaams Belang.

1985   Overlijden in Vught van Remi Bosselaers (90), filoloog en Vlaams activist. Tijdens zijn middelbare-schoolopleiding aan het Klein Seminarie van Hoogstraten is hij de animator van groepjes die clandestien de Vlaamse Beweging bestuderen en talrijke goed onderlegde flaminganten kweken.

In 1917 gaat hij rechten studeren aan de vernederlandste universiteit te Gent. Hij trad er op als activistisch redenaar, als redacteur van Aula en van De Katholieke Vlaamse Student. In maart 1918 behoorde hij met onder meer Jan Wannyn, Hector Plancquaert en Marcel Minnaert tot de oprichters van de Nationalistische Voorwacht.

In februari 1919 emigreert Bosselaers naar Nederland. Bij verstek wordt hij tot zes maanden hechtenis veroordeeld. In 1920 wordt hij leraar Frans in Eindhoven en trouwt er met de zus van Jozef Simons. Omstreeks 1930 is hij in Eindhoven bestuurslid van een Heel-Nederlandse vereniging, die slechts enkele jaren actief is. In 1938 doctoreert hij alsnog te Amsterdam in de Franse letteren met een proefschrift over Stendhal.

Leo Elaut (1897-1978)

1971   Eerste bijeenkomst in het halfrond van de Kamer van Volksvertegenwoordigers van de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap, de naam van het eerste Vlaamse Parlement. Het werd opgericht door de grondwetsherziening van 24 december 1970. De Nederlandse Cultuurraad, zoals hij meestal werd genoemd, was samengesteld uit de rechtstreeks verkozen Kamerleden en senatoren van de provincies Antwerpen, Limburg, Oost- en West-Vlaanderen en de administratieve arrondissementen Leuven en Halle-Vilvoorde, de provinciale senatoren van de provincies Antwerpen, Limburg, Oost- en West-Vlaanderen, en de rechtstreeks verkozen Kamerleden en senatoren van het tweetalige arrondissement Brussel, de provinciale senatoren van de provincie Brabant en de gecoöpteerde senatoren voor zover die drie categorieën in Kamer of Senaat de eed eerst in het Nederlands hadden afgelegd. Op 7 december 1971 was de Cultuurraad samengesteld uit 213 leden. De installatievergadering van de Cultuurraad werd voorgezeten door het oudste lid, Leo Elaut, senator voor de Volksunie (VU).

Op 1 oktober 1980 werden de bevoegdheden van de Nederlandse Cultuurraad overgenomen door het tweede Vlaamse Parlement, de Vlaamse Raad.

Dr. Jozef Verduyn (1884-1936)

1936   Overlijden in Brussel van de West-Vlaamse arts Jozef Verduyn (51). In juli 1918 was hij omwille van zijn Vlaamsgezinde inzet van het IJzerfront verwijderd en overgeplaatst naar een militair hospitaal in de Provence. Na de oorlog bundelt Verduyn in Vlaanderen onmiddellijk de reeds bestaande lokale oud-strijdersinitiatieven, en richt een nationale oud-strijdersbond op, met een autonome Vlaamse en een autonome Waalse vleugel, de Association Nationale des Combattants (ANC). Verduyn wordt aangesteld als algemeen bestuurder van de Vlaamse vleugel, die de naam Verbond der Vlaamse Oud-strijders (VOS) krijgt. Op 1 augustus 1919 verschijnt het eerste nummer van het weekblad De VOS. Dr. Verduyn wil voor het VOS in Vlaanderen het monopolie van de oud-strijderswerking. Onderhandelingen hieromtrent met de tweetalige, belgicistische Nationale Strijdersbond (NSB) lopen evenwel op niets uit, want Verduyn pleit voor zelfbestuur, amnestie en de vernederlandsing van de Gentse universiteit. Het VOS doet het dan maar alleen en met groot succes over heel het Vlaamse land.

José Antonio de Agirre (1904-1960)

1936   José Antonio Agirre (32), president van de eerste regering van Euzkadi (Baskenland) legt de eed af onder de eik van Gernika (Guernica). Zijn kabinet bestaat uit vijf Baskische nationalisten, drie socialisten, twee republikeinen en een communist. De regering zal het jaar daarop verdwijnen met de verovering van Bilbao door Franco’s troepen.

1914   Het fort van Breendonk geeft zich gewillig over aan de Duitse troepen. Voor de verdediging van Antwerpen bleek het fort geen enkele rol van betekenis te kunnen spelen.

1878   Geboorte in Parijs van de Franse politicus Georges Valois, die volgens Lenin ‘de interessantste econoom van Europa’ was. Hij was actief in het revolutionaire syndicalisme en richt dan in 1925 de Faisceau op, de eerste Franse fascistische partij. Hij wordt in 1940 door de Gestapo gearresteerd wegens verzetsdaden en sterft op 18 mei 1944 tijdens zijn deportatie naar het concentratiekamp Bergen-Belsen.

1840   Koning Willem I (1772-1843) van de herenigde Nederlanden doet troonsafstand ten voordele van zijn zoon, Willem II.

Na de val van Napoleon was Willem I op 2 december 1813 tot Soevereine Vorst der Verenigde Nederlanden uitgeroepen. Op 1 augustus 1814 aanvaardde hij het voorlopig bestuur van het Zuiden en op 16 maart 1815 werd hij tot koning der Nederlanden gekroond. Na zijn troonsafstand vestigt Willem I zich in Berlijn, Unter den Linden, en huwt op 17 februari 1841 met de gravin Henriëtte d’Oultremont de Wégimont. Ze is van Waalse afkomst, maar in Maastricht geboren en Nederlandse van nationaliteit. Zij was de hofdame geweest van zijn eerste echtgenote, Wilhelmina van Pruisen, die in 1837 overleed.

1571   In de Golf van Patras vindt de Slag bij Lepanto plaats, een van de grootste zeeslagen uit de geschiedenis. Een Europese vloot onder het bevel van Don Juan van Oostenrijk verslaat een Osmaanse vloot, geleid door Uluç Ali Pasha. De Turken verliezen bijna al hun schepen, circa 30 000 manschappen en de controle over de Middellandse zee.

1507   De boeren van Namen en Luxemburg verdedigen zich hardnekkig tegen de troepen die de Franse koning Lodewijk XII had uitgezonden om onze streken te plunderen. Uiteindelijk slaan ze de Fransen bloedig terug.