8 februari. Net binnen: Vlaamse voorman August Borms opgepakt

1969   Eerste vlucht van het prototype van de Boeing 747, (dan) het grootste passagiersvliegtuig op aarde en tevens de eerste ‘widebody’. De eerste 747 kan tweeënhalf keer zo veel passagiers vervoeren als de (dan) populaire Boeing 707.

Ivan Heylen (°1946)

1946   Geboorte in Assenede (Oost-Vlaanderen) van de Vlaamse zanger, gitarist, presentator, journalist en schrijver Ivan Heylen. Zelfbenoemde ‘koning van de boerenrock’. Bekende nummers: De wilde boerndochtere (later Hé schoon wijveke), Jef, De werkmens, M’n pintje. Op televisie was hij ook te zien in Ivan Talkshow en Meer man met Ivan (VT4). Hij schreef ook De wilde boerendochter (roman), De Flandrien (roman en filmscript). Hij is de broer van de Vlaamse televisiemaker Martin Heylen.

1945   Een Duitse V1-raket stort neer in het landelijke Kessel-Lo (Vlaams-Brabant) en maakt acht burgerslachtoffers.

1940   Gesteund door het Rode Leger begint de Sovjet-staatsveiligheidsdienst NKVD een reeks massale invallen in de gebieden die van Polen zijn afgenomen. In vijftien maanden tijd worden ruim anderhalf miljoen mensen gedeporteerd naar kampen in Centraal-Azië en Kazachstan. Weinigen overleven het.

Tony Herbert (1902-1959)

1938   Nadat in december 1937 Jef Rombouts in De Standaard alle Vlaamse reserveofficieren opgeroepen had om zich te verenigen als reactie op de eentalige Union nationale des Officiers de Réserve (UNOR), brengt de industrieel Tony Herbert op 8 februari 18 reserveofficieren bijeen voor een voorbereidende vergadering die zal leiden tot de stichting van de Vlaamse Vereeniging voor Reserveofficieren (VVRO).

De VVRO geeft vanaf 11 juli 1938 een tijdschrift uit met de sprekende titel Weerkracht en Volk. De vereniging besteedt vanzelfsprekend veel aandacht aan de taaltoestanden in het leger, maar wil tegelijkertijd ook de Vlamingen aanzetten een militaire loopbaan te kiezen. Daarnaast wordt de ‘onwrikbare trouw aan de koning’ verkondigd. De VVRO wordt een groot succes en heeft aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog een 3000 leden. Vrij snel komt de VVRO in botsing met de Franstalige UNOR, maar onder druk van Vlaamse UNOR-raadsleden worden onderhandelingen aangeknoopt, zonder dat er echter een definitief akkoord wordt bereikt.

Voorzitter Herbert ondervindt grote moeilijkheden als hij de vereniging officieel wil laten erkennen door de militaire overheid. Deze erkenning was nodig wilde de VVRO in de kazernes kunnen doordringen. Vooral de militaire eis niet aan taalstrijd deel te nemen valt in slechte aarde. Om de laatste hinderpaal voor de erkenning weg te werken, laat Herbert zelfs het woordje ‘Vlaamse’ uit de naam van de vereniging weg. Herbert waarschuwde wel generaal Vantrooyen dat dit ‘offer (…) dat door vele kringen in Vlaanderen niet zal begrepen worden’ geenszins een verzaking betekende van het Vlaams programma ‘waarop geen toegeving van onzentwege kon verwacht worden’. De Belgische erkenning kwam er op 3 maart 1939.

Om de interne weerstand te overwinnen die deze dubbelzinnigheid oproept, laat Herbert noteren dat de wijzigingen naar de letter aanvaard werden, maar dat de oude bepalingen naar geest en draagkracht behouden blijven. Nog meer dubbelzinnigheid dus. Als hij bovenop de verzoening leger-volk op het voorplan schuift en de indruk geeft de taalstrijd op de achtergrond te plaatsen, nemen initiatiefnemer Jef Rombouts en anderen ontslag uit het bestuur.

1936   Jean-Antoine Jacques (1858-1929) uit Verviers, de Waalse uitvinder, beleeft het niet meer: zijn bedrijf vraagt een octrooi aan voor de reep chocolade, makkelijk te delen in zes stukken.

1919   De activistische voorman August Borms wordt gearresteerd. Op zijn proces zoekt hij geen verontschuldigingen, verhult nauwelijks iets, maar verwerpt wel de beschuldiging dat de activisten hun optreden hadden gebaseerd op een Duitse overwinning. Volgens hem moest heel de politiek van het activisme gezien worden in het licht van de hoop op een ‘vrede door vergelijk’, waardoor de activisten op de vredesconferentie hun eisen zouden kunnen stellen.

Dat was geen hersenspinsel, want op 1 augustus 1917 had paus Benedictus XV zijn Vredesnota gepubliceerd waarin hij de strijdende partijen opriep om de oorlog te beëindigen. Hij omschreef de oorlog als een zinloos bloedbad: ‘Zal dan het eertijds zo roemrijke en bloeiende Europa als door een algemene waanzin voortgesleept de afgrond tegemoet snellen en de hand lenen tot zijn eigen zelfmoord?’

Borms situeert zijn optreden tijdens de oorlog in de strijd tussen Vlaanderen en België. Zijn verdedigers zijn Edmond van Dieren en Emiel Schiltz. Hij wordt door het Hof van assisen van Brabant op 9 september 1919 ter dood veroordeeld. Deze straf wordt later omgezet in levenslange hechtenis die hij grotendeels in de gevangenis van Leuven doorbrengt.

Eva Braun (1912-1945)

1912   Geboorte in München van Eva Braun, minnares van Adolf Hitler. Ze trouwt met hem op 29 april 1945, toen de Sovjettroepen Berlijn al waren binnengetrokken. Een dag later plegen ze samen zelfmoord door gif in te nemen. Ze was dan 33.

1883   Lewis Waterman (1836-1901), verzekeringsmakelaar in New York, vindt de vulpen uit. Hij wil net een belangrijk contract tekenen, als zijn pen het begeeft. Hij gaat snel een andere kopen, maar als hij terugkomt, blijkt dat een concurrent er met de klant vandoor is gegaan. Of deze legende helemaal waar is, valt niet te achterhalen. Feit is dat hij in 1884 de Waterman Pen Company oprichtte. Op erkenning moest hij enige tijd wachten: pas in 2006 werd hij opgenomen in de National Inventors Hall of Fame.

Rhijnvis Feith (1753-1824)

1824   Overlijden te Zwolle (Overijssel) van Rhijnvis Feith (71), schrijver, liedtekstdichter en bestuurder. Op politiek vlak was hij een ‘patriot’. Enerzijds beschouwde hij heel de ‘Verenigde Republiek’ als zijn vaderland, anderzijds was hij niet vies van collaboratie met de Franse bezetter. Hij was ook magistraat, belastingontvanger op het kantoor van zijn vader, en burgemeester van Zwolle. Bekend bleven zijn werken Het graf, Julia, Ferdinand en Constantia, Dagboek mijner goede werken, De eenzaamheid van de wereld.

1741   Geboorte in Luik van de beroemde componist André Grétry. Hij schreef 66 opera’s. Na zijn begrafenis op het Parijse kerkhof Père-Lachaise, wordt zijn hart er uitgehaald, in uitvoering van zijn laatste wilsbeschikking, overgebracht naar zijn geboortestad Luik waar het thans rust onder het Grétrystandbeeld voor de Luikse opera.

1700   Geboorte in Groningen van de Nederlands-Zwitserse wetenschapper Daniel Bernoulli (1700-1782), in een huis aan de Oude Boteringestraat. Hij bracht de eerste vijf jaar van zijn leven in Groningen door. Wis- en natuurkundige. In 1733 werd hij in Bazel, Zwitserland benoemd tot hoogleraar in de anatomie en botanica, in 1750 in de natuurkunde. Hij is vooral bekend geworden door zijn Wet van Bernoulli uit de aero- en hydrodynamica.

1635   De Verenigde Provinciën sluiten met Richelieu een schandelijk verdrag waardoor aan Frankrijk hulp wordt toegezegd bij het inlijven van Artesië, Vlaanderen, het Kamerijkse en Henegouwen. Bij deze gelegenheid reiken Frans imperialisme en ‘Hollandse’ zelfgenoegzaamheid elkaar de hand.