Armeense Genocide: maak 24 april officiële gedenkdag

Morgen, op 24 april, wordt wereldwijd de Armeense genocide herdacht. Deze historische gebeurtenis, ook Metz Yegern (Grote Misdaad) genoemd, staat bekend als de eerste genocide in de moderne geschiedenis.

Zoals we de laatste jaren gemerkt hebben, is het belangrijk om de geschiedenis niet te vergeten en het collectief geheugen in stand te houden. Want wie vergeet, is gedoemd te herhalen. Zelfs vandaag bestaat er immers openlijk negationisme ten opzichte van goed gedocumenteerde en historisch aanvaarde feiten zoals de Holocaust.

België

In 1998 nam ons parlement een motie aan om de Armeense Genocide te erkennen. In 2015 werd dit – naar aanleiding van de 100ste ‘verjaardag’ – door de federale regering bij monde van Charles Michel nogmaals bevestigd. Er werd in 2015 eveneens een stemming over de erkenning in de Kamer gehouden, met 128 stemmen voor, acht onthoudingen en geen enkele tegenstem.

In april vorig jaar werd in datzelfde parlement een motie aangenomen, waarbij het ontkennen van door België erkende genocides strafbaar werd gesteld. Helaas werd de Armeense genocide weerhouden, ook al werd die door de Belgische staat als een van de eerste landen in Europa erkend. Aangezien ons land traditioneel het voortouw neemt als het gaat over de erkenning van belangrijke historische feiten, vinden we het essentieel dat dit voorval rechtgezet wordt.

Internationaal

Ook internationaal leeft deze kwestie heel erg. We zien dat in de meeste landen het belang van herdenken en respecteren van het gemeenschappelijk verleden steeds meer wordt benadrukt. Het waarheidsgetrouw weergeven van historische feiten is geen evidentie meer in deze tijden van fake news.

Wereldwijd moet er dus nog meer aandacht geschonken worden aan het bewaren en verdedigen van het historisch geheugen. Ook de meest tragische feiten van onze geschiedenis mogen we niet verwaarlozen en de Armeense genocide is een schoolvoorbeeld van een tragedie die zeker niet vergeten mag worden.

In 2008 zei toenmalig presidentskandidaat Barack Obama al dat: ‘de Armeense Genocide geen beschuldiging is, geen persoonlijke overtuiging of standpunt, maar een breeduit gedocumenteerd gegeven, gestaafd door een grote hoop historische bewijzen. De feiten zijn onweerlegbaar. Een officieel beleid dat diplomaten aanspoort tot verdraaien van historische feiten is onhoudbaar.’

Ook paus Franciscus noemde in april 2015 de Armeense genocide ‘de eerste genocide van de twintigste eeuw’. Toen werden ook de slachtoffers van deze genocide zalig verklaard, een uiterst zeldzaam gebaar dat enkel door de paus geschonken kan worden als teken van erkenning.

Nog verder ging de bekende Britse journalist Robert Fisk, gespecialiseerd in het Midden-Oosten, over de Armeense Genocide. Fisk: ‘Er kan geen enkele twijfel over bestaan dat deze misdaad om politieke redenen werd gepland en uitgevoerd. De gelegenheid deed zich voor om het Turkse grondgebied te zuiveren van een christelijk ras dat gekant was tegen alle Turkse ambities.’

Herdenken

Andere genocides zoals de Holocaust worden elk jaar herdacht. Zoals eerder aangegeven, is het belangrijk dat we de geschiedenis niet vergeten. Hierbij betonen we vooral respect en erkenning aan de anderhalf miljoen slachtoffers en hun nabestaanden. Dit is ook cruciaal in het voorkomen van dergelijke rampen in de toekomst. Zoals de geschiedenis in onder meer Rwanda heeft laten zien, zijn we niet volledig gevrijwaard van dit soort misdaden.

Daarom vragen we aan onze beleidsmakers om van 24 april een officiële gedenkdag voor de Armeense Genocide te maken. Hiermee zou België het voortouw nemen zoals een aantal belangrijke landen. Denken we maar aan Canada (2015) en Frankrijk (2019), maar ook Argentinië en de Amerikaanse deelstaat Californië. België zou tevens zijn terechte plaats innemen als pionier inzake historische rechtvaardigheid zoals andere landen ons zijn voorgegaan. Wie vergeet, is immers gedoemd om te herhalen.