Belastingen zijn de dood van liefdadigheid

Een goede raad: blijf de komende week maar weg van Twitter. Dat zou u sowieso allemaal wat vaker moeten doen, maar volgende week wordt het weer extra aangewezen. Het is namelijk weer De Warmste Week van Studio Brussel en dat lokt altijd een hoop verzuurde reacties uit. Dit jaar zal er veel gal gespuwd worden aan de linkerzijde van het politiek-maatschappelijk spectrum. De reden? Ook politici schuiven tijdens de Warmste Week graag aan met een gulle gift en een voorstel voor een plaatje. De weldenkende goegemeente krijgt het daarvan danig op de heupen. 

Dit is de redenering: politici moeten niet aan liefdadigheid doen, maar aan beleid. Als beleidsmakers hun werk zouden doen, dan zou er zelfs geen liefdadigheid nodig zijn. Het is het toppunt van hypocrisie om in de kersttijd goede doelen te steunen, als je tijdens de rest van het jaar een politiek voert die leidt tot het ontstaan van goede doelen. Iedere luisteraar zou de radio uit protest moeten uitschakelen, telkens er zo een schijnheilige zakkenvuller een habbekrats komt overhandigen. Of, nog beter: de VRT zou al die farizeeërs weg moeten houden van camera’s en microfoons. 

Sterke Solidariteit (via de staat)

De kritiek is terecht. Je kan het een bewijs vinden van groot chagrijn (dat is het ook wel). Je kan het opmerkelijk vinden dat deze “hypocrisie” nooit ontdekt werd toen de regeringen nog meer naar links overhelden (want dat is inderdaad een beetje vreemd). Maar je kan niet ontkennen dat de kritiek wel degelijk hout snijdt. Het is inderdaad een beetje pijnlijk dat vertegenwoordigers van onze regering en (gewezen) machtspartijen staan aan te schuiven met een envelop. Je kan je echt wel afvragen of zij tijdens hun werkuren niet veel meer zouden kunnen doen. 

We betalen in dit land onbetamelijk veel belastingen. Het overheidsbeslag zit, ook na al die “harde” besparingen, nog een stuk boven de 50%. In die context mag je als belastingbetaler inderdaad verwachten dat de staat in jouw plaats de problemen aanpakt. Het Belgische systeem is een model waarin solidariteit via de staat georganiseerd wordt. Met al onze gulle stortingen in de staatskas kopen wij een land met goede scholen, ruime ziektebescherming, voldoende zorg voor de zwaksten, degelijk onderhouden wegen en ga zo maar door. Tenminste, dat is de theorie. 

Nu we toch theoretisch bezig zijn: er is ook een ander model denkbaar. Een systeem met lage belastingen en minder staatsvoorzieningen. Op die manier blijft er veel meer ruimte over voor persoonlijke liefdadigheid van mens tot medemens. Je betaalt je niet blauw aan belastingen en je hebt dus wel een cent over, die je dan naar eigen goeddunken kan schenken aan een initiatief waar je zelf het nut van in ziet. In dat model zouden politici in de ether van De Warmste Week geen enkel verzet oproepen. Integendeel: we zouden van hen het goede voorbeeld verwachten. 

Lelijke liefdadigheid 

De zure progressieven zijn in deze discussie ideologisch consequent, maar ze hebben geen gelijk. Het is waar dat kerst-liefdadigheid vanwege politici een beetje wringt, maar dat is alleen te wijten aan het feit dat ons systeem zo mismeesterd is. Het solidariteit-via-de-staat-model heeft hartverwarmende liefdadigheid verdacht gemaakt. Dat mag u gerust letterlijk nemen: ter linkerzijde is ‘liefdadigheid’ een pejoratieve term, die iedere progressief huiverend terug doet denken aan de tijd van Daens: aan een patronaat dat worsten en bier bedeelt onder een afhankelijk proletariaat. 

De linkerzijde wil alles uitbesteden aan de staat. Ook ons geweten en onze solidariteit. We moeten allemaal heel veel belastingen betalen, maar in ruil mogen we op twee oren slapen: de superstaat zal alles doen. Het idee dat een mens misschien persoonlijke accenten wil leggen in zijn solidariteit stuit op stevig weerwerk van Links Vlaanderen. Denk maar aan Marc Coucke, die in 2014 zei dat hij geen zin had om nog meer geld te storten in de bodemloze Belgische belastingput: hij zou zelf wel investeren in Belgische bedrijven. Wat hij sindsdien ook gedaan heeft.

Er zijn vele redenen om de Belgische belastingen te verlagen. Ze zijn te hoog, ze belasten de middenklasse te veel en de opbrengsten worden toch maar verspild aan te veel overheden en administratie. Maar los van dat alles is er nog een reden om de belastingdruk te verlichten. Met lagere belastingen creëren we ruimte om filantropie in ere te herstellen. We kunnen werken aan een cultuur waarin financiële barmhartigheid een reflex is (ook buiten de kersttijd). Pas wanneer de staat niet meer alles wil doen, komt er ruimte om weer meer zelf te doen. 

De voedingsbodem is er in ieder geval. De Vlaming is een gulle mens met een groot hart. Volgens recente cijfers waren we nog nooit zo vrijgevig. Zelfs met zulke hoge belastingen. Je moet je maar eens indenken als die belastingen eindelijk eens zouden verlagen. In de tussentijd: geef gul. Ook als u toevallig een politicus bent.