Bpost, en wat nu?

Blijkbaar heeft het overheidsbedrijf bpost de federale schatkist financieel bedrogen in de dossiers over de inning van de verkeersboetes, de nummerplaten en het beheer van de postrekeningen van de Belgische staat. Laat ons even grasduinen in de wondere wereld van de Belgische posterijen.

Bpost keert een winst uit aan de schatkist, maar er moet ook bij gezegd worden dat het bedrijf geld krijgt vanwege de federale overheid. Zoals in uitvoering van het zevende beheerscontract de jaarlijkse 130 miljoen euro dotatie en ook nog eens 175 miljoen voor de krantendistributie. Als men beide bedragen optelt en vergelijkt met de hierna beschreven winst, dan is dit bedrijf meer een kost dan een opbrengst voor de schatkist van het rijk. Het beheerscontract bestaat uit honderden artikels over alles en nog wat, waar een kat haar jonen niet in terug vindt. Het zou eens nuttig zijn om te weten hoeveel de opstelling alsook de opvolging van dat beheerscontract kost aan externe consultants.

De regering benoemt de leden in de raad van bestuur van bpost. Het parlement staat hier volledig buiten spel en kan alleen noteren hoeveel geld uit de algemene uitgavenbegroting versast wordt naar het overheidsbedrijf. Ook over de gelden voor de krantendistributie kan men zeer veel vragen stellen naar mededinging en eerlijke concurrentie, opportuniteit, kostprijs enzovoort.

Wet

Bpost valt onder de reglementering van de wet van 21 maart 1991 op de overheidsbedrijven, net als bijvoorbeeld ook de NMBS, Infrabel en Proximus. Eigenlijk gaat het om bedrijven waar de federale staat nog meer dan 50 procent van de aandelen heeft. De mogelijke private aandelen zijn ooit verkocht door de staat om aan geld te geraken met het oog om de financiering van de begrotingstekorten.

Bpost kent een omzet van rond de 4,5 miljard euro en boekte een winst van 278 miljoen in het jaar 2022. Maar in de jaren voor 2019 zat die bedrijfswinst boven de 400 miljoen euro. De neergang ziet men ook aan de beurskoers van Bpost. Inderdaad, in 2018 zat men nog op een top van 27 euro en de laatste dagen is dat vervallen tot 5 euro. Uiteraard kan daar geen enkele aandeelhouder mee lachen. Ook de winst zal dit jaar wel tegenvallen en dat komt er nog eens bij als nadeel voor de schatkist. Tenslotte moet er ook nog gewezen worden op de tewerkstelling van dit bedrijf met ruim 35.000 werknemers.

Sinds het ontstaan van deze wet zijn de volgende dames en heren verantwoordelijk geweest voor de federale overheidsbedrijven: Colla, Coeme, Di Rupo, Van de Lanotte, Tuybens, Vanackere, Vervotte, Magnette, Labille, De Croo, De Backer en, tot vandaag, De Sutter.

En nu?

Het zou een veel betere aanpak zijn om een externe instelling de analyse laten te maken. Bpost doet nu zelf een interne studie om te zeggen wat er allemaal is misgelopen. Dat kan moeilijk als objectief en neutraal worden beschouwd. Ook stelt zich de vraag waarom men daarmee nu naar buiten komt? Weet men pas echt op heden dat er malversaties zijn gebeurd ten nadele van de staat? Dan stelt zich toch de vraag wat de topmanagers hebben gedaan in deze dossiers. Hebben de leden van de raad van bestuur niets gezien of werden die verkeerd geïnformeerd? De regeringscommissaris heeft ook nooit niets gemeld aan zijn minister? En het college van commissarissen, met daarin leden van het Rekenhof, de revisors enzovoort?

Het onderwerp is toch meer dan rijp voor een grondige 360 graden-analyse door een afstandelijk orgaan en, ja, waarom niet, door de Kamer van Volksvertegenwoordigers de doorlichting te laten doen via een bijzondere commissie of een onderzoekscommissie? Een grondige analyse moet toch mogelijk zijn tegen de zomervakantie  om het na het reces eens grondig te bespreken.

Desalniettemin komt dit dossier meer dan ongelegen voor een aantal regeringspartijen, op vijftien maanden voor de moeder aller verkiezingen in juni 2024. Ongetwijfeld is dit ook deels een erfenis uit vorige regeerperiodes. Maar het huidige Vivaldi-kabinet zit al enige tijd in het zadel en kan zich niet wegmoffelen onder het excuus ‘tijd’ en we wisten van niets.

Bpost heeft een dreun van formaat gekregen en is gedegradeerd tot een krot, want welke externe partner gaat nog willen investeren in dit bedrijf ? Men zal het op korte termijn moeten schoonmaken en opkrikken om het huis te renoveren en over de toekomst te praten tijdens de regeringsonderhandelingen van na de verkiezingen van juni 2024.