Een referendum over het cordon?

Naar aanleiding van coalitievormingen in Ninove, Grimbergen, Aalst en Denderleeuw staat het cordon sanitaire rond het Vlaams Belang weer in het centrum van het debat. Voor één keer moet ik Jos Geysels gelijk geven. ‘Niemand weet nog waarom het cordon sanitaire bestaat’, zei de linkse Geysels over zijn eigen geesteskind (Het Laatste Nieuws, 17oktober 2018). Want inderdaad, om het cordon te verantwoorden worden nauwelijks nog inhoudelijke argumenten aangevoerd.

Waarom een cordon?

Alvast het ‘cordon littéraire’ werd wel aan de kant geschoven. Het Antwerpse Hof Van Beroep bevestigde op 16 oktober dat Boek.be, organisator van de Boekenbeurs, de antidiscriminatiewet overtreedt door de deelname van uitgeverij Egmont – de uitgeverij van de meeste boeken van Vlaams Belang-politici – aan de beurs te weigeren. Een gelijkaardig vonnis was er vorig jaar overigens ook al in eerste aanleg. ‘Er is geen enkele reden om aan te nemen dat Vlaams Belang racistisch is of discrimineert’, luidde het in het arrest. Het Hof van Beroep is dus van oordeel dat de beschuldigingen van Jos Geysels – de instigator van het boekencordon rond Egmont – tegen het Vlaams Belang op drijfzand waren gebaseerd. Begin dit jaar bevestigde overigens ook al uitgerekend Johan Leman: ‘Stel dat ik nu directeur van Unia was, denk ik niet dat ik reden zou hebben om een antiracismeklacht in te dienen.’ (Knack, 13 februari 2018).

In 2016 stelden ook politicologen Carl Devos en Dave Sinardet – die beiden bezwaarlijk van sympathieën voor mijn partij verdacht kunnen worden – dat het perfect normaal zou moeten zijn om met het Vlaams Belang te besturen. (De Morgen, 23 september 2016) ‘Ik denk niet dat iemand zo’n cordon nu nog zou invoeren’, zei Devos. Dave Sinardet voegde eraan toe: ‘Ik denk dat je vandaag niet meer kunt zeggen dat het volkomen moreel verwerpelijk zou zijn om te besturen met Vlaams Belang, dus in principe moet dat kunnen.’

Een verloren stem

En toch verplicht zelfs Bart De Wever de lokale N-VA-afdelingen zich te conformeren aan het door de linkse Jos Geysels opgedrongen cordon. Omwille van ‘morele principes’? Of ‘omdat de standpunten ver uiteen liggen’? De bekommernissen van Vlaams Belang met betrekking tot identiteit blijken nochtans ook die van N-VA te zijn. Het is dan ook zeer merkwaardig dat N-VA er tot op heden liever voor kiest samen met Groen te besturen – een partij die qua programma toch de tegenpool is van N-VA – dan met het Vlaams Belang. Nauwelijks twee dagen na de gemeenteraadsverkiezingen had de N-VA in 21 gemeenten al bestuursakkoorden afgesloten met Groen en/of sp.a. De N-VA kiest er in sommige gemeenten vrijwillig voor om een groot deel van haar kernboodschap in de vuilnisbak te kieperen om toch maar niet te moeten besturen met het Vlaams Belang.

Uiteraard zal Bart De Wever het zelf niet toegeven, maar een prominent journalist als Jan Segers wond er in De Afspraak van 15 oktober geen doekjes om waarom de N-VA ons parlementslid Guy D’haeseleer, die met zijn Forza Ninove-lijst 40% van de Ninoofse kiezers wist te overtuigen, niet aan een meerderheid wilde helpen: ‘De reden dat N-VA dat niet doet is van strategische aard.’ ‘Want wat heeft Bart De Wever altijd gezegd? Een stem voor het Vlaams Belang is een verloren stem. Stel dat hij nu toetreedt tot die coalitie, dan verspeelt hij het argument dat hij het liefst uitspeelt en dat dreigt hem dat zuur op te breken bij de volgende verkiezingen’.

Wie wint bij het cordon?

Uit een peiling bleek nochtans dat maar liefst 78,3% van de N-VA-partijleden het cordon afwijst. N-VA wordt dezer dagen op haar sociale media accounts letterlijk bedolven onder boze reacties van aanhangers die zich boos maken omdat Bart De Wever nu plots op de knieën valt voor Groen dat hij voor de verkiezingen nochtans zo scherp aanviel. Of was dat laatste ook maar een kwestie van ‘strategie’?

Men durft al eens beweren dat Bart De Wever zich niet wil verbranden aan een samenwerking met het Vlaams Belang omdat hij daarmee een mogelijke federale regeringsvorming zou kunnen hypothekeren. Dat zou er dus de facto op neerkomen dat de N-VA zich niet alleen neerlegt bij een communautaire stilstand, maar bovendien aanvaardt dat Wallonië de facto beslist over coalitievormingen in onze Vlaamse steden en gemeenten. Alle Vlaamse principes overboord omwille van de macht?

En ook de andere partijen hebben elk zo hun belangen bij het cordon. Links dat in Vlaanderen nauwelijks goed is voor een kwart van het electoraat slaagt er zo al jaren in boven zijn gewicht te spelen. Een wanhopige poging van Bart De Wever om links een cordon rond de PVDA aan te praten, viel op een koude steen bij sp.a en Groen. De traditionele partijen CD&V en Open VLD vermenigvuldigen dankzij het cordon dan weer hun kansen om aan een bestuur deel te nemen ondanks hun afkalvend electoraat.

Etikettering

Vage, inhoudsloze etiketten die op het Vlaams Belang gekleefd worden als ‘extreemrechts’, ‘ondemocratisch’ en ‘racistisch’ moeten het sfeertje waarin het cordon kan gedijen vervolledigen. Na de verpletterende verkiezingsoverwinning werd Forza Ninove in zowat alle media plots consequent het ‘extreemrechtse’ Forza genoemd. Meyrem Almaci bestempelde het Vlaams Belang recent gratuit als ‘racistisch’, alhoewel mijn partij ter gelegenheid van de voorbije verkiezingen tientallen mensen van andere afkomst of huidskleur op de lijsten had staan. En dan zijn er de politici die verklaren dat ze willen onderhandelen met ‘alle democratische partijen’, wat wil zeggen: behalve het Vlaams Belang. Het monster van het cordon moet immers permanent gevoed worden. Kan het niet met inhoud, dan moet het maar met sfeerschepperij, verdachtmakingen en zelfs leugens.

De uitslag van de voorbije lokale verkiezingen toonde aan dat de bedenkelijke en weinig democratische strategie van N-VA om het cordon-spel mee te spelen in de hoop om zo het Vlaams Belang via het argument van de ‘verloren stem’ uit te roken, totaal mislukt is. Het Vlaams Belang dat in 2014 nog dood werd verklaard door veel commentatoren, heeft opnieuw de wind in de zeilen. In 2014 behaalde het Vlaams Belang 6% van de stemmen voor de Vlaamse verkiezingen. Bij de recente provinciale verkiezingen wist onze partij 13% voor zich te winnen. Meer dan een verdubbeling dus. De N-VA verloor in dezelfde periode 7% (van 32% naar 25%).

Nieuwe tijden

Toen de sluwe Jos Geysels in 1989 het initiatief nam om een cordon rond het toenmalige Vlaams Blok te leggen was onze partijvoorzitter Tom Van Grieken welgeteld drie jaar oud. Ondertussen zijn we 29 jaar later en zijn de problemen waarmee Europa en Vlaanderen worden geconfronteerd sterk veranderd. Ook het partijprogramma van het Vlaams Belang is aangepast aan die nieuwe tijd en logischerwijze volledig anders dan dat van het Vlaams Blok in 1989. Partijen met eenzelfde programma als het Vlaams Belang voeren op dit moment mee beleid in Oostenrijk (FPÖ) en Italië (Lega). De immigratiestandpunten van het Vlaams Belang zijn mainstream in Oost-Europese landen. CD&V en N-VA zitten Europees zelfs in gemeenschappelijke fracties met partijen als het Hongaarse Fidesz en het Poolse PiS die een Vlaams Belang-immigratiebeleid voeren.

Laten we wel wezen, het cordon sanitaire is een relict van het verleden dat niet meer thuishoort in het Europa en het Vlaanderen van 2018. Mag ik hopen dat we de komende weken misschien toch nog iets mogen voelen van enige kracht van verandering? Of wil N-VA nogmaals het bewijs leveren dat het Belgische systeem de partij meer veranderd heeft dan omgekeerd? Vindt N-VA macht belangrijker dan respect voor de democratie en de strijd voor het behoud van onze identiteit? Misschien kunnen we van de verkiezingen die zich in mei 2019 aandienen eens een referendum maken over het cordon sanitaire?