David Van Reybroucks democratie

David van Reybrouck was op 24 mei, na zeven jaar, weer op bezoek bij Buitenhof. Cultuurcriticus en schrijver Van Reybrouck kwam naar Nederland om uit te leggen hoe we verder moeten gaan ná de coronacrisis. Van Reybrouck pleit voor een nieuwe aanpak van het milieuprobleem. Van Reybrouck wil een burgerberaad dat zich bezighoudt met het klimaat.

G1000

We kennen zijn concept Burgeroverleg: een periodieke vergadering van gewone burgers over thema’s die zij van belang vinden voor de politiek, ‘G1000’. Dat wordt volgens Van Reybrouck toegepast in Nederland, Ierland, Engeland, Frankrijk, Spanje en Denemarken. Hij wil deze aanpak nu ook toepassen op het klimaatissue. Van Reybrouck: ‘Mensen zijn slimmer als burger dan als kiezer, dus laat mensen als burger over belangrijke issues beslissen in plaats van als kiezer.’

Dat lijkt op zich een goede gedachte, maar in Nederland lijkt het helaas niet te werken. In Nederland was D66 een groot voorstander van referenda. Sinds de oprichting van deze partij stond het aan de basis ervan: de burger moet beslissen via referenda. Maar toen referenda aan de orde kwamen en de burger contrair besliste aan wat bestaande machtspartijen wensten, werd de uitslag van de referenda niet toegepast. De burger werd frontaal geschoffeerd. ‘U wikt, wij beslissen’, zeiden de machtspartijen. Denk hierbij aan het Oekraïne verdrag en de Europese Grondwet. Opeens was de burger dom en te onnozel om over zulke belangrijke issues te kunnen beslissen: ‘Dat doen wij wel, want wij begrijpen het beter, wij hebben er voor doorgeleerd’. Het was een machtsspel van de traditionele partijen, VVD en D66 voorop.

Baseballknuppel

Van Reybrouck zegt dat ‘een democratie draait om het delen van waarheden en waarden’. Dat is maar al te waar. Welnu, in Nederland hebben de traditionele partijen, de machthebbers, er alles aan gedaan om waarheden te negeren en te verdraaien en waarden te verkwanselen.

Allerwegen wordt erkend dat we in een identiteitscrisis verkeren. Door massa-immigratie heeft er verloedering van Nederland plaatsgevonden, Europees drugscentrum nummer één. De correlatie is enorm, maar wordt ontkend. Mark Rutte: ‘Nederland is een waanzinnig gaaf land’ en ‘de Nederlandse samenleving is als een teer vaasje’. Rutte is een kleine tien jaar premier en draagt alle verantwoordelijkheid. Naar mijn mening is Rutte met een baseballknuppel tegen dat tere vaasje Nederland tekeer gegaan. Het vloog in duizend stukken door het volkomen getribaliseerde en gepolariseerd land.

Populisme

Van Reybrouck vertelt in Buitenhof dat hij met Macron heeft geluncht. De president van Frankrijk  zou een half uur ademloos geluisterd hebben naar zijn G1000 concept. Macron zou een soort G1000 nu hebben ingevoerd in Frankrijk. Het zou volgens hem ook ingevoerd zijn in Nederland, Engeland, Denemarken en Duitsland.

Werd G1000 echt een succes? In Nederland horen we er niet meer over. Is het een theoretische luchtballon? Van Reybrouck spreekt zijn weerzin uit over de mens als kiezer. ‘België zit al ruim een jaar zonder regering. De kiezer zoekt de extreme flanken op’. Zou hij soms Vlaams Belang bedoelen? Is dat de reden dat België vaker geen regering heeft dan wel een regering heeft? Populisme is toch niet uit de lucht komen vallen. Alles heeft een reden en een geschiedenis.

Demasqué

Wat was dan de reden van populisme in België? België is nota bene de bakermat van de Europese Unie! België zou het toonbeeld moeten zijn van een schitterende samenwerking tussen twee zeer uiteenlopende bevolkingsgroepen. Solidariteit zou hoog in het vaandel moeten staan van de Belgen als voorbeeld voor de Europese Unie, waar nu zoveel te doen is over solidariteit. In plaats daarvan krijgen we helaas de indruk dat Walen en Vlamingen elkaar niet zo mogen. Walen gaan naar Nederland om Nederlands te leren in plaats van in Vlaanderen.

Van Reybrouck meent dat er nu door de coronacrisis een demasqué van populisten plaatsvindt, want mensen scharen zich achter de traditionele partijen. Is dat zo? Wat er naar mijn mening plaatsvindt is dat bevolkingen buitengewoon angstig zijn geworden om door het virus dodelijk geraakt te worden. Uit reflex schaart men zich achter de leider als men zich aangevallen voelt. Dat doet de burger, ook al is die leider nog zo fout. Kuddegedrag. De geschiedenis kent sterke staaltjes van dit verschijnsel, zeer ten nadele van de bevolking. De hemel verhoede dat dit nu weer gebeurt, garantie slechts tot op de hoek. Wat ons economisch en financieel nog te wachten staat is niet mals. We hopen er maar het beste van. Hup België! Wees een voorbeeld voor ons allen.

Frits Bosch’ werken zijn te koop in onze online boekhandel.