De eerste censuurlijst in België is een feit

Iedereen wordt geacht de wet te kennen. U ook. Als u iets doet dat de ontelbare bepalingen overtreedt waarop in ons land straffen staan, dan krijgt u een boete. Of u vliegt u in de gevangenis. Of u krijgt een alternatieve straf. Het is geen excuus dat u niet weet wat die ontelbare bepalingen juist inhouden. U wordt gewoon geacht dat te weten.

Het arrest-Hoeyberghs toont pijnlijk hard aan wat een fictie dat wel is. Van de twintig uitspraken waarvoor de bekende arts werd vervolgd, waren er zeventien volgens het Gentse hof van beroep niet strafbaar. Drie wel. Dat betekent dat Unia, het parket, de magistraat in eerste aanleg en het parket-generaal, zich collectief in 85% van het geval Hoeyberghs, hebben vergist. Dat zijn nochtans geen kleine juristen. Ondanks hun kennis van het recht slagen ze er maar in om in 15% van het geval van Hoeybergs juist in te schatten wat niet mag.

Morgen moeten u en ik met dit arrest aan de slag. Van ons wordt immers verwacht dat we weten wat we mogen zeggen en wat niet. Anders dan Unia, het parket, de magistraat in eerste aanleg en het parket-generaal, krijgen u en ik een boete als we niet goed weten wat we mogen zeggen. Gokken is er niet bij. Onze score moet 100/100 zijn, of het kost ons 1.000 euro, als het meezit. Het alternatief is dat we gewoon helemaal onze mond houden. Dan kunnen we zeker niet misdoen. Dat zal bij heel wat mensen zonder twijfel het gevolg zijn. De zelfcensuur.

Kwaliteiten van een vrouw

Het toeval wil nu dat ik wel een jurist ben, maar de meeste mensen zijn dat niet. Zelfs voor mij brengt het arrest in de zaak Hoeyberghs geen duidelijke lijn van wat nu precies mag en wat niet mag. Als men het heeft over bepaalde kwaliteiten van een vrouw, dan mag dat wel, maar anderzijds mag dat dan weer niet. ‘Triviale’ uitspraken mogen wel, maar op een bepaald moment worden die uitspraken niet meer ’triviaal’.

Beledigen mag, maar als die belediging erover is, dan mag het weer niet. Wanneer de belediging van ‘uitzonderlijk ernstige aard’ is, dan mag het niet. Waar die lijn ligt, lezen we niet in het arrest. De ene keer zet een uitspraak aan tot haat en discriminatie, terwijl een andere uitspraak geen probleem blijkt te zijn.

Is bijvoorbeeld toegelaten: ‘De beste vrouwen zijn ontmaagd rond hun 14de. Al wat rond hun 20-21 maagd was, leert het nooit nog.’

Is bijvoorbeeld niet toegelaten: ‘Geen wijf in huis, maakt ook niks vuil. Gij weet niet hoe vuil een wijf is. Hebt gij al eens een hond in huis gehad. Awel, voor wat een wijf vuilmaakt, moet ge vijf honden in huis hebben. Dat bijt u voor minder geld kapot.’

U kan daar geen touw aan vastknopen? Wel, ik ook niet.

Naar een censuurlijst voor België.

Een belangrijke kwaliteit van een moderne democratie is dat er rechtszekerheid heerst. Dat houdt in dat wat het recht is, voorspelbaar is. De mensen moeten met zekerheid kunnen weten wat mag en niet mag. Wie de wet volgt, mag erop vertrouwen dat de rechter daarna een vonnis zal vellen dat deze gedraging bevestigt. Komt de rechter met een uitspraak die niet in overeenstemming is met wat voorspelbaar het recht was, dan ontstaat er rechtsonzekerheid.

De mensen weten niet meer waaraan zich te houden. In het geval Hoeyberghs heerst grote rechtsonzekerheid. Dat is het minste dat men kan zeggen. Als zelfs magistraten niet op een voorspelbare manier kunnen inschatten wat mensen mogen zeggen. Laat staan dat Hoeyberghs zelf in staat was om dat onderscheid te maken.

Die hele rechtsonzekerheid wordt in de praktijk weggenomen door casuïstiek. Er komen verschillende gerechtelijke uitspraken die verfijnen wat kan en wat niet kan. In een normale evolutie van de rechtspraak kunnen we verwachten dat er nog zo’n zaken komen. Uiteenzettingen van mensen die in detail worden geanalyseerd om na te gaan of ze niet te ver zijn gegaan. Want dat is wat het hof in de zaak Hoeyberghs heeft gedaan. De hele uiteenzetting van de arts werd aan een analyse onderworpen, en een twintigtal gezegdes werd juridisch getoetst.

Op die manier ontstaat er in de rechtspraak, en daarna ook in de rechtsleer, een lijst van wat men allemaal niet mag zeggen. Die lijst zou het dan gemakkelijker moeten maken voor de mensen om spontaan uit te vissen of wat ze willen zeggen toegelaten is.

Of de regering en het parlement dat nu willen of niet, we hebben in ons land een censuurlijst. Dat is nu al onvermijdelijk. Een lijst met verboden woorden en verboden zinnen. Zoals bij Poetin, die lijsten heeft doen maken van de verboden grappen en gezegdes over zijn persoon.

Hij mag geen gelijk krijgen

Op de radio verklaarde Unia bij monde van haar advocaat dat het belangrijk was dat Hoeyberghs geen gelijk had gekregen. Voor sommige mensen is het privilege van gelijk te krijgen voor een rechter niet meer weggelegd. Zij behoren tot de untermenschen die onze maatschappij uitspuwt. Het zijn de ongevaccineerden die minder rechten moeten hebben dan de gevaccineerden. Het zijn de coronasceptici die publiek ‘idioten’ mogen worden genoemd op tv, maar geen tegenspraak krijgen. Het zijn de mensen die omwille van hun politieke overtuiging mogen worden vergeleken met ‘mestkevers’. Bij uitbreiding is het nu al wie het aandurft om de verboden woorden en zinnen te zeggen. Geschreven in een soort geheimschrift van de woke.

Het is verre van een toeval dat de eerste in het oog springende veroordeling van een orale provocator er komt na corona. Jaap Kruithof mocht het nooit meemaken. Ondanks zijn vraag aan de vrouwelijke studentes in het auditorium die make-up op hadden: ‘Gaat u op de rug liggen voor de maatschappij misschien?’

Toen we waarschuwden voor het hellend vlak dat de zeloten van het coronabeleid mee hebben gecreëerd, werden we vierkant uitgelachen. De eerste pagina van de censuurlijst is intussen geschreven.