De (on)bewuste desinformatie van Knack

Waar Knack-icoon Joël De Ceulaer onlangs nog pleitte voor een Algemeen Levensbeschouwelijk Vak in het vaderlandse onderwijs, pleit hij misschien beter voor een cursus Aardrijkskunde voor de voltallige Knack-redactie.

Knack nam het bericht over van het Russische nieuwsagentschap RIA Novosti, dat meldde dat een Russische bommenwerper neerstortte nabij Marinovka. Nu zijn er twee Marinovka’s. Eén in Oekraïne, en één in de oblast Volgograd … in Rusland … op ruim 450 kilometer van de Oekraïense grens. Het vliegtuig stortte dus neer in het Russische Marinovka. Het kwam blijkbaar niet in de geesten van de Knack-redactie op dat Volgograd, a.k.a. Stalingrad, in Rusland ligt. Het daagt de kwaliteitsjournalisten van Knack blijkbaar niet dat de Volga niet door Oekraïne stroomt? Neen, plots is Volgograd een Oekraïense stad. (Later op de dag werden wel excuses geplaatst voor deze misser – red.)

Bij buzzwoordjes als ‘Russische gevechtsvliegtuigen’ wordt blijkbaar onmiddellijk, zonder check of dubbelcheck, de link gelegd met Oekraïne. Een pijnlijke indicatie dat onze vaderlandse pers, de zelfverklaarde ‘kwaliteitsmedia’ op kop, het narratief belangrijker vinden dan de feiten. Rusland moet afgeschilderd worden als de stoute agressor, en feiten moeten in dat licht wordt geplaatst. Zoals Antonio Gramsci, de Italiaanse communist en patroon van het moderne journaille, sprak: ‘de Idee prevaleert op de feiten’. Wie dat devies tot in het absurde doortrekt, die leest – en gelooft – dat Volgograd een Oekraïense stad is.

Een zwaar gezichtsverlies dat de verzieking van onze vaderlandse media pijnlijk blootlegt, maar wellicht niet zal worden opgepikt, laat staan aangekaart bij de Raad voor de Journalistiek. Desinformatie verspreiden over Rusland getuigt immers van constructieve journalistiek en Europese burgerzin. Het is treffend dat zulke kemels van formaat zomaar langs de eindredactie glippen. Ten eerste toont het aan dat nieuwsberichten van andere media schaamteloos worden gekopieerd. Ten tweede dat de inhoud ervan niet wordt gecheckt en gedubbelcheckt. En ten derde dat narratieven bepalend zijn voor content, en niet feiten. De eerste twee professionele fouten tonen de totale incompetentie van de journalist en de redactie in kwestie aan, de derde getuigt van de malafide intenties van Knack.

Na de Soenens-doctrine, de beslissing van MO* om niet te berichten over de syndicale betrokkenheid bij Swissleaks, Annemie Peeters die zich op 4 februari op Radio 1 laat ontvallen dat er in Vlaanderen geen eurokritische partijen zijn (hallo, Vlaams Belang?), etcetera, is dit een zoveelste bewijs dat we op de snelweg naar 1984 zitten. En onze ‘kwaliteitsmedia’ zitten in de cockpit.

Lügenpresse’ pleegt men in het Duits te zeggen.

Wie vist deze rotte zalmen eindelijk eens op?

Xavier Everaert is doctoraatsstudent in de rechtseconomie aan de Universiteit van Turijn.