Hervorming kinderbijslag is maat voor niets

De hervorming van de kinderbijslag is geen echt succes. Aan geen enkele basispremisse van het systeem wordt geraakt, het is een fantasieloze regeling van een regering met weinig nieuwe ideeën.

De hervorming geeft iedere ouder 160 euro per kind onder het motto ‘een kind is een kind’. Dat is een vooruitgang op het huidige systeem dat aan de ouders voor opeenvolgende kinderen telkens meer geld geeft. Maar het is een detail, dat aan de uitgangspunten van het systeem niets verandert. ‘Een kind is een kind’ is een voorbijgestreefde en discriminerende redenering die in deze hervorming niet eens consequent wordt toegepast.

Gepensioneerde

Voorbijgestreefd en discriminerend omdat die redenering niet kan veralgemeend worden naar andere groepen. Een gepensioneerde is een gepensioneerde, maar toch zijn de pensioenen verschillend. Een werkloze is een werkloze, maar toch is de werklozensteun verschillend. Een zieke is een zieke en toch worden bepaalde medicamenten voor zieken met dagelijkse pijnen niet terugbetaald. In deze drie gevallen houdt de overheid rekening met de maatschappelijke context van de gepensioneerde, werkloze of zieke. Bij de ouder van een kind gebeurt dat uitdrukkelijk niét. Grootverdieners zoals Marc Coucke en Bart De Wever krijgen evenveel per kind als een vierde wereldmoeder uit de Antwerpse Seefhoek. Dat is discriminerend en het is ook geldverspilling.

Tax shift

CD&V heeft de mond vol over tax shift, maar hier heeft de partij een enorme kans gemist. Waarom moeten grootverdieners in tijden van bezuinigingen nog kinderbijslag krijgen? Het valt moeilijk te verdedigen. De partij had kunnen pleiten voor een fiscalisering van de kinderbijslag en voor afschaffing boven een bepaalde inkomensgrens. Bovendien had ook de verlaagde bedrijfsvoorheffing voor ouders met kinderen wel eens mogen herbereken worden. Nu passeren ouders minstens twee keer langs de kassa: via de kinderbijslag en via de bedrijfsvoorheffing. Dat leidt tot een kolossale discriminatie van alleenstaanden, die in België fiscaal het meest belast worden van de hele wereld. Het was echter geen grondige discussie waard.
En ja, beide beslissingen (kinderbijslag en bedrijfsvoorheffing) moeten op een ander niveau worden genomen, maar daar zijn overlegcomités nu eenmaal voor.

Niet consequent

De basisredenering ‘een kind is een kind’ wordt echter ook niet consequent toegepast. Want sommige ouders krijgen dan toch nog iets meer. Wie straatarm is (gelukkig!) en…wie zijn kinderen naar het kleuteronderwijs stuurt. Dat laatste is een willekeurige regel, die uiteindelijk afstapt van het basisgegeven ‘een kind is een kind'” en die weinig afdwingbaar zal blijken.

Aan de hervorming van de kinderbijslag ging geen maatschappelijke discussie vooraf. Minstens drie belangrijke punten bleven onvermeld:

Overbevolking

1. Er werd geen enkele discussie gevoerd over de overbevolking van de wereld. Meer dan 7 miljard mensen zijn er al. De overbevolking wordt onhoudbaar. En nog altijd blijft men de productie van nieuwe kinderen promoten met overheidssubsidies. Daar kunnen goede redenen voor zijn in bepaalde regio’s, maar in Vlaanderen is het een geloofsartikel, geen visie die op basis van een argumentatieve discussie tot stand kwam.

Dalrymple

2. In verband hiermee kan het verbazen dat de N-VA haar adagium dat mensen verantwoordelijk zijn voor hun daden niét toepast in deze discussie. Vanuit de Dalrymple-filosofie van N-VA zijn mensen verantwoordelijk voor wat ze doen. Dat geldt voor drugsverslaafden, werklozen, asielzoekers. Voor iedereen eigenlijk, maar niet voor ouders. Zij moeten niet ‘geresponsabiliseerd worden’, zij mogen onbeperkt kinderen bijmaken en de kosten hiervan afwentelen op de staat. De N-VA had best eens verduidelijkt waarom de uitschakeling van de individuele verantwoordelijkheid in het geval van de kinderbijslag wél geldt en in de andere gevallen niet. De partij had ook mogen duidelijk maken waarom overal in de sociale zekerheid moet worden bespaard, maar niet in de kinderbijslag. Want volgens de eerste schattingen van professor Bea Cantillon zal de nieuwe regeling zelfs 15% meer kosten dan de huidige.

Kindercheques

3. En ten slotte. Er is nog altijd geen garantie dat de kinderbijslag echt aan de kinderen ten goede komt. De kinderbijslag gaat immers naar de ouders, die dat geld in een niet onbelangrijk aantal gevallen voor zichzelf gebruiken. De rechten van het kind zijn hier de rechten van de ouders van het kind. Waarom heeft men de kinderbijslag niet afgeschaft en vervangen door gratis onderwijs, warme maaltijden op school, gratis schoolreisjes, gratis crèches of door een systeem van kindercheques, waarmee je alleen dingen voor kinderen zou kunnen kopen? Niets van dit alles, ouders doen met de kinderbijslag wat zij willen, er was zelfs geen discussie over. En de staat maar betalen. Voor een regering die anders op alles wil bezuinigen kan dit tellen.