In plaats van eerst even te googelen…

Historische kennis is niet de sterkste kant van de Standaard-redactie. Gaan we even terug dan zien we de historicus Marc Reynebeau een artikel over Joris Van Severen illustreren met een foto waarop je een geüniformeerde militie met gebalde vuist ziet groeten. Hij vertelde erbij dat het de DMO (de militantenorganisatie van het Verdinaso) was die op 1 mei door Brussel marcheerde. In feite ging het om een antifascistische militie. Zowel die datum als de gebalde linkervuisten hadden hem moeten waarschuwen, maar vanwege politieke correctheid wilde deze specialist van de beruchte jaren 30 misschien liever niet in de verf zetten dat er toen ook geüniformeerde en gelaarsde linkse milities door de straten van onze steden paradeerden.

Ook lazen we eens dat de Maltezer Ridderorde haar naam te danken had aan Karel de Grote die haar de eilanden had geschonken. Nu was dat wel ‘onze’ Keizer Karel, maar het is ook verwarrend als twee mannen dezelfde naam hebben, zelfs al scheiden hen zeven eeuwen.

Maar laten we het verleden rusten: wat lazen we deze week?

Louise Michel was een Britse

Maandag 31 augustus: een artikel over de boot van straatkunstenaar Banksy die op de Middellandse Zee clandestiene migranten oppikt om ze Europa binnen te smokkelen. Dat schip is de ‘Louise Michel’, de naam van een Britse anarchiste, meent De Standaard.

Louise Michel (1830-1905) was een Française en in Frankrijk klinkt haar naam nog als een klok. In Parijs heeft men een metrostation naar haar genoemd. Deze anarchiste (hier had De Standaard het goed!) was een boegbeeld van de opstand van de ‘Commune’ in 1871. Ze vocht toen niet alleen mee op de barricades maar hielp ook gewonden verzorgen. Ze hield er de bijnaam ‘La vierge rouge de Montmartre’ aan over, en Jean-Baptiste Clément, zelf ook een revolutionair, schreef het overbekende ‘Le Temps des Cerises’ en droeg het lied aan haar op. Bij ons schreef Theun de Vries ‘Louise Michel, engel in het harnas.‘

Toen de Commune was neergeslagen, werd Louise aangehouden en voor tien jaar gedeporteerd naar het strafeiland Nieuw-Caledonië. Ze wordt door de Fransen nog steeds beschouwd als een van de grote heldinnen uit hun geschiedenis.

Uitgedrukt in de quotering die De Standaard voor het factchecken gebruikt, moet de bewering dat Louise Michel een Britse was, als “niet waar” worden geduid.

Het Duitse parlement werd in 1933 door de nazi’s in brand gestoken

Bij de demonstratie vorige zaterdag in Berlijn tegen de coronamaatregelingen, probeerden een aantal betogers tot aan het Duitse Parlement door te stoten. Dat gebouw, zegt De Standaard, werd in 1933 door de nazi’s in brand gestoken. In feite werden er destijds vijf communisten van die brandstichting beticht. Vier ervan werden vrijgesproken. De Bulgaar Georgi Dimitrov, later secretaris-generaal van de Komintern, was een van hen. De vijfde was een jonge Nederlander: Marinus van der Lubbe. Hij werd ter dood veroordeeld en terechtgesteld.

Ondertussen hadden de nazi’s de brandstichting in de Reichstag als voorwendsel gebruikt om allerlei verregaande repressiemaatregelen tegen andersdenkenden, en vooral tegen communisten te treffen. De Duitse communistische partij vond het in juli 1933 dan ook nodig om afstand te nemen van Marinus van der Lubbe en een boek uit te geven waarin ze beweerden dat hij gemanipuleerd was door de algemene SA-leider Ernst Röhm. Dat was een notoire homofiel en hij zou zijn schandknaap zijn geweest.

In 1967 werd de terdoodveroordeling van van der Lubbe door een Duitse rechtbank in acht jaar tuchthuis omgezet. In 1980 werd hij na een herzieningsverzoek van zijn broer zelfs vrijgesproken. Een uitspraak die later dan weer ongedaan werd gemaakt. Op 6 december 2007 werd zijn doodvonnis door het Duitse Federaal Gerechtshof van Karlsruhe opgeheven op basis van een wet die het mogelijk maakt bepaalde nationaalsocialistische vonnissen van de periode tussen 1933 en 1945 nietig te verklaren.

Het verhaal van de Reichstagbrand is dus een heel stuk gecompliceerder dan door De Standaard voorgesteld. Indien de krant het in zijn factcheck-rubriek had behandeld zou hij waarschijnlijk tot de slotsom gekomen zijn dat het best mogelijk … maar niet zeker is dat de nazi’s voor die brandstichting verantwoordelijk waren.

Een bedenking: de nazi’s beschuldigen van feiten die niet echt bewezen zijn is van aard om negationisme in de hand te werken en dat kan toch niet de bedoeling zijn geweest.

Welke vlag dekt de lading?

De dag daarop, 1 september, brengt De Standaard opnieuw een stuk over die betoging in Berlijn en beweert dat de demonstranten vlaggen droegen van het Duitse Keizerrijk. Op de foto is inderdaad op de achtergrond dat keizerlijk vaandel met horizontale zwart-wit-rode banden te zien maar daarnaast fladdert het zwart-witte dundoek van het oude Pruisen, en op het voorplan springt een Pruisische vlag in het oog.

Details misschien, maar vraag is of een ‘kwaliteitskrant’ zich die voortdurende flatertjes kan veroorloven, en dan zeker wanneer diezelfde krant het zich permitteert er een factcheck-rubriek op na te houden om anderen op de vingers te tikken?