Jammer dat er altijd een Keulen nodig is

Dit stukje gaat over mijn diepe teleurstelling in de publieke opinie. Er zijn mensen die blij zijn dat er na de ‘aanrandingsrellen’ in Keulen een klein keerpunt lijkt te komen in het debat over vluchtelingen, maar ik ben diepbedroefd dat er altijd eerst een dieptepunt zoals Keulen nodig is. Waarom reageren we alleen krachtig op het dramatische, het grafische, het gewelddadige, het zichtbare? 

Hoe aangrijpend ook: eigenlijk horen de gebeurtenissen in Keulen thuis in de categorie ‘faits divers‘. Begrijp me niet verkeerd: als zelfs maar de helft van de geruchten kloppen, dan zullen er verschillende mensenlevens blijvend getekend zijn door wat er rond de Dom is gebeurd in de nacht van Oud naar Nieuw. Maar dat is het nu net: dit zijn in de eerste plaats persoonlijke drama’s, en geen maatschappelijke tragedies. 

De enorme toestroom van vluchtelingen en migranten dreigt een enorme druk te leggen op Europa. De risico’s beperken zich allesbehalve tot opstootjes of rellen, zoals in Keulen. De bedreiging situeert zich veel fundamenteler in onze sociale zekerheid, in ons onderwijs en in onze woningmarkt. De instroom van een massa buitenstaanders, vaak zonder kwalificaties, dreigt onze meest gekoesterde systemen structureel aan te tasten. 

Al sinds het begin van de vluchtelingencrisis, zijn de grote gevolgen perfect voorspelbaar. Er bestaan genoeg analyses, extrapolaties en prognoses. Op basis van beschikbare data én onze ervaringen uit het recente verleden, kunnen we nu al zeggen dat de integratie en activering van de nieuwkomers een zware dobber wordt. Een te groot aantal mensen zal voor onze samenleving dood gewicht blijven. Europa zal de gevolgen maar traag verteren, en een prijs betalen.

Het is een godgeklaagde schande dat er een theatraal incident zoals ‘Keulen’ nodig was om wakker te worden. Blijkbaar reageert de communis opinio niet op cijfers, voorspellingen en aangekondigde rampen: we hebben tastbaar verlies nodig, kleine rampen in onze straten voor we iets doen. Zelfs al zijn er eigenlijk, als we objectief zijn, op andere fronten grotere bedreigingen – die gewoon minder mediageniek zijn. 

Wees dus niet tevreden dat er nu eindelijk wat druk komt op Merkel. Vraag u af: waarom is die druk niet al veel eerder beginnen bouwen? Waarom hebben we altijd weer een Keulen nodig? Je ziet het in elk maatschappelijk debat. Er is een extra aangrijpend, extra jeugdig slachtoffer van verkeersagressie nodig om het debat over verkeersveiligheid herop te starten. Je hebt bijna een Dutroux nodig om de aandacht eens te vestigen op het enorme probleem van (pedo)seksuele lust, dat talloze meisjeslevens verwoest. Er moet al een BV zelfmoord plegen vooraleer we het nog eens hebben over de stille drama’s die zich elke dag afspelen achter Vlaamse gevels. 

We laten het altijd veel te ver komen. We reageren altijd te traag, en alleen maar als er iets extra gewelddadig of gevoelsgeladen gebeurt. Het publieke debat zou een hoogstaande dialoog moeten zijn tussen bedaarde stemmen op de agora, maar het lijkt soms meer op het wispelturige kirren van pubers op de speelplaats. Finaal blijft het vluchtig. Misschien schrijven kranten nog een week over Keulen, en dan ontdekken we allemaal elders nieuw spektakel. Want niet alleen onze media zijn ‘spectaculair’ stilletjes aan gaan verwarren met ‘relevant’: we doen het zelf ook.