Ken uw gesprekspartner

Tijdens de federale onderhandelingen zullen N-VA-politici in allerhande werkgroepen en comités het gesprek aangaan met vertegenwoordigers van de Franstalige liberalen. Om die nieuwe gesprekspartners wat beter te leren kennen, werd er op het partijsecretariaat van N-VA een ‘profielschets’ opgesteld van twaalf MR-onderhandelaars. Het gaat vooral om politici, al haalt ook een enkele technische kracht het lijstje.

Het document van 25 bladzijden behandelt afkomst, opleiding, politiek parcours, ideologische situering, gezinssituatie, voorkeurstemmen bij de laatste verkiezingen en zelfs sportieve of muzikale voorkeuren. De leukste leesstof is telkens de ’trivia’, die onder andere leert dat Jean-Luc Crucke alleen maar water drinkt en Daniel Bacquelaine elke dag uitgebreid de tijd neemt om te ontbijten. Het is evenwel een ander terugkerend onderdeel van elke analyse die bij het N-VA-doelpubliek op het meeste interesse zal kunnen rekenen: de ‘positie tav N-VA’, een opsomming van vroegere uitspraken over de Vlaams-Nationalistische partij. Daar zitten een pak harde uitspraken tussen. 

De auteur van de nota is onbekend, maar zou wel eens Anne Laure Mouligneaux kunnen zijn – de jonge communicatiedeskundige die de N-VA onlangs binnenhaalde als Franstalige woordvoerster. Hier en daar lijkt de tekst immers opgesteld door iemand die het Nederlands niet als moedertaal heeft. De profielen zelf lijken vooral gebaseerd op mediabronnen. Veel weetjes lezen als het soort dingen die politici in interviews zeggen om goed over te komen. Zo zou Christine Defraigne een grote bewondering koesteren voor ‘de vrouwen die kinderen tijdens de oorlog hebben verborgen’. Pierre-Yves Jeholet is dan weer ‘verliefd’ op Xhendelesse, zijn dorp.

Als alle informatie in het document klopt, dan is de kans groot dat voedsel de lijm van een toekomstige Zweedse coalitie wordt. In bijna elke schets staat vermeld dat de MR-onderhandelaar in kwestie Bourgondisch ingesteld is, en prijs stelt op lekker eten en drinken. Misschien kan het een tip zijn voor formateur Kris Peeters: als de onderhandelingen met MR stroef verlopen, laat dan gewoon de koks aanrukken.

Diplomatieke conferentie 

Het geheel lijkt een dubbel doel te hebben. De informatie moet N-VA-onderhandelaars helpen om MR-tegenspelers beter in te schatten tijdens het onderhandelen, maar kan tegelijk dienen om tussen de onderhandelingen door makkelijker gesprekken aan te knopen en zo persoonlijke relaties op te bouwen. Een N-VA’er die aan tafel zit met Brusselaar Vincent De Wolf kan bijvoorbeeld een Romeinse oneliner van Bart De Wever bovenhalen, want ook De Wolf ‘gebruikt graag Latijnse zegswijzen’. Soms lijkt de nota ook bedoeld om gerust te stellen. Zo hoeven N-VA’ers niets te vrezen van Dennis Ducarme: ‘Door zijn body language lijkt hij vaak kwaad te zijn, zelfs als dat niet het geval is’.

Het zou eenvoudig zijn om (het bestaan van) deze nota te ridiculiseren of bekritiseren. Misschien zullen sommigen de vergelijking maken met de beroemde fiches die de studiedienst van de PS over elk mogelijk onderwerp opstelt. De meer onnadenkende tegenstanders van N-VA zullen er ongetwijfeld een sinistere spionagepraktijk in zien, naar het voorbeeld van de psychologische profielen die inlichtingendiensten als CIA of Shin Bet opstellen over hun staatsvijanden. Maar los van alle karikaturen roept deze nota wel een belangrijke vraag op: waarom? Waarom is het nodig dat Vlaamse onderhandelaars zo uitgebreid gebrieft moeten worden over hun Franstalige collega’s – bijna allemaal sterkhouders die al jaren meedraaien in de Belgische politiek?

Vanop afstand lijken de profielanalyses van N-VA op nota’s die diplomaten maken over andere diplomaten. Alsof het gaat over buitenlanders, wiens kranten je niet leest, wiens carrières onzichtbaar bleven achter een landsgrens. In welk ander land zou het nog nodig zijn om politici van andere partijen zo gedetailleerd te omschrijven? Het failliet van België is: je telkens moeten inlezen voor je echt geïnformeerd bent over de andere kant van de taalgrens – want organisch of natuurlijk is de Belgische constructie niet.

Nog één ding: het document dat Doorbraak onder ogen kreeg, bevat geen schets van MR-kopstuk Didier Reynders. Omdat de N-VA’ers al voldoende weten over de man? Of omdat een psychologische analyse van teflon Didier bij voorbaat onbegonnen werk is? Wie het weet, mag het zeggen.