Lockdown en relance: advies van op de werkvloer

Het is goed dat de regering zich bij het samenstellen van een relanceplan voor de economie laat omringen door experten. Echter, daar waar de Nationale Adviesraad werd samengesteld met dé specialisten nodigt men bij de Economische Adviesraad ‘de twaalfde man’ uit — professoren allerhande — en worden de spelers/ondernemers verwezen tot bankzitters. Ze kijken toe maar spelen niet mee. De ploeg op het veld beschikt dan wel over heel wat theoretische kennis maar heeft heel weinig ervaring in de bedrijfsvoering. Il faut le faire.

De werkvloer polsen

Dat was voor mij een reden om volgende vraag naar 4.000 ondernemers te sturen: ‘Welke zijn uw aanbevelingen voor onze beleidmakers? Hier volgt een bloemlezing van de reacties met suggesties en aanbevelingen, rechtstreeks van op de werkvloer. Ik heb ze in twee categorieën ondergebracht. (1) Wat wel/niet te doen voor of tijdens een lockdown en (2) wat moet er gebeuren na de lockdown?

Specifieke aanbevelingen

Hieronder som ik een samenvatting op van de reacties. 

• Gebruik bij een langdurige lockdown een percentage vakantiedagen in combinatie met dagen in technische werkloosheid. Op die manier beschikt men over voldoende capaciteit op het moment dat de productie weer op gang komt zonder overuren te moeten presteren;
• Gedurende lockdown worden ziektemeldingen automatisch omgezet naar technische werkloosheid zonder wachtperiode. Bedrijven werden overspoeld met ziektemeldingen omdat op die manier de eerste maand volledig loon gegarandeerd werd, dit in tegenstelling tot de technische werkloosheid;
• Bij sluiting van scholen moet de overheid in noodopvang voorzien voor die kinderen wier ouders in een cruciale sector werken tijdens deze crisis (zorg, voeding, veiligheid, etc.);
• Voorzie aangepaste compensatieregelingen op schaal van het bedrijf. Zo is 3.000 euro een mooi bedrag voor een kapper maar voor een KMO betekent het peanuts. Compenseer verliezen – enkel de kosten – berekend op basis van gederfde inkomsten en btw-aangiftes van vorige jaren;
• De Basel II-normen in verband met de terugbetalingscapaciteit zorgen ervoor dat rendabele bedrijven geen geld krijgen ook al beschikken ze vaak over voldoende waarborgen. Dat geeft weleens problemen bij bedrijven die met hoge seizoensaankopen te maken hebben omdat ze vaak pieken en dalen in hun cashflow kennen;
• Een aangepaste regelgeving voor de handelshuur die het afdwingbaar maakt dat betalingen tijdelijk worden uitgesteld. Voorzie tegelijk voor de verhuurder, die ook financiële verplichtingen heeft, een intrest als compensatie. Op die manier kan hij ook zijn (eventuele) kredieten verlengen;
• ‘Online’ bleek hét antwoord op de vele knelpunten waar vooral kleine ondernemingen niet op voorbereid waren. Stimuleer bedrijven naar een omnichannel strategie en help hen daarbij via samenwerkingen met o.a. Post.be, Proximus, Telenet…

Algemene aanbevelingen

• Gebruik de miljarden op spaarrekeningen om investeringen aan te moedigen. Naast de garantieregeling zou men de rente op deze leningen kunnen vrijstellen van roerende voorheffing gedurende twee of drie jaar;
• Verplicht bedrijven een belastingvrije reserve aan te leggen zodat ze over een buffer beschikken bij tegenslagen of crisissen. Deze mag dan uiteraard niet uitgekeerd worden aan de aandeelhouder;
• Schaf subsidies af en geef een lineaire lastenverlaging voor investeringen in duurzaamheid of vergroening;
• Er zitten tientallen miljoenen in de sociale fondsen van diverse sectoren. Zet deze massaal in op al dan niet verplichte scholing voor alle medewerkers; verbied het beheer ervan bij één van de sociale partners die tenslotte te veel afromen aan administratiekosten;
• Creëer een mogelijkheid om medewerkers een belastingvrije bonus te geven bij extra inzet en enkel op individuele basis;
• Gelijke monniken, gelijke kappen: internationale groepen (Google, Facebook…) moeten dezelfde belasting betalen als lokale spelers;
• Schaf allerlei dure eco-, maaltijd-, geschenk-, en andere cheques af. Laat deze extra’s rechtstreeks uitbetalen door de werkgever zonder tussenkomst van derden die op hun beurt te hoge commissies innen;
• De overheid moet lean & mean zijn… niet alleen vanuit budgettair oogpunt maar ook in haar werken! Maximaal inzetten op digitale loketten, laat VLAIO hier als schoolvoorbeeld dienen;
• Het ontslagrecht moet onder de loep genomen worden en daarmee ook een aantal exuberante maatregelen: waarom heeft iemand die zelf ontslag neemt nog recht op sollicitatiedagen?

Leerachterstand

Tot slot is er een zeer grote bezorgdheid over de leerachterstand die jongeren hebben opgelopen door de sluiting van de scholen. Hieraan moet zeker de nodige aandacht geschonken worden. Waarom biedt de school geen extra studiepakketten zodat studenten kunnen bijbenen tijdens de schoolvakantie? Zo kan elke leerling en leerkracht in september zonder extra stress opnieuw starten.