Ludo Martens, stichter AMADA, medebetrokkene aanslag INNO?

‘22 mei. 51 jaar Inno-aanslag, 1 jaar roman Happening’. De wereld van een eenduidig geloof in een juridisch mismeesterd dossier is niet mijn wereld. De werkelijke historische gebeurtenissen zijn nog niet volledig vastgesteld, daarom slaagt de politieke doofpotoperatie van 1967 tot vandaag.

Comumune Ché

Wie het boek Happening las zag ‘de terreurbeelden’ gevisualiseerd en vergeet ze niet meer. Gelijkenissen met de actualiteit zijn groter dan u zou denken. Jaren voor CCC speelde Commune Ché een pioniersrol in het hedendaags terrorisme. Ik zag het als mijn werk om als romancier een impliciete visie op de geschiedenis te schrijven gebaseerd op decennia vrij onderzoek. Mijn beschouwingen zijn geschreven als een kritische practicus. De roman doorzoekt het volledige dossier van Berlijn tot Brussel. Vele lezers dachten enkele fictieve elementen te vinden, helaas zijn ze non-fictie!

De roman probeert de sfeer van de jaren 1967 waarheidsgetrouw weer te geven. Degenen die een rol spelen ontkennen tot vandaag de meeste handelingen die in de roman worden vertoond met name de planning en de voorbereiding van de bomaanslag in de INNO. Getuigen die de verdachten kennen, hebben echter hun eigen mening over de gebeurtenissen (en dit is een understatement), en vertellen me in de luwte ondersteunende elementen uitgeschreven in Happening. Tot vandaag is de waarheid moeilijk omdat er belangen van verantwoordelijkheden mee gepaard gaan, en vooral de tekortkomingen kunnen vervelend blijven.

Happening

Happening is de titel van mijn roman. Wikipedia geeft volgende definitie aan Happening: ‘happening is een spectaculaire openbare, spontaan lijkende maar vooraf bedachte gebeurtenis, bedoeld om de openbare orde op een ludieke manier te verstoren, zodoende te choqueren, en daarmee als star en ouderwets ervaren denkbeelden belachelijk te maken.’. Volledig akkoord met deze definitie, maar helaas waren er in 1967 communeleden uit Brussel en Berlijn die na het inferno schreven in een gezamenlijk publiek pamflet dat ze uitdeelden aan de universteiten: ‘Happening! Onze Belgische kameraden hebben eindelijk ontdekt hoe ze de bevolking echt deel kunnen laten nemen aan het vrolijke gebeuren in Vietnam: ze steken een warenhuis in brand en driehonderd verzadigde burgers beëindigen hun opwindende leven en Brussel wordt Hanoi.’

In een van de internationale academische handboeken ‘History of Terrorism’ (ja, terrorisme is ‘een discipline’ geworden aan de Europese universiteiten) wordt het ‘Two days after a devastating fire sweeps through a Brussels department store, members of Kommune I, a radical commune, pass out a leaflet at Berlin’s Free University which jokingly suggests that a good way to bring the Marxist Revolution home is to deliberately burn down department stores. Kommune I members Fritz Teufel and Rainer Langhans were arrested and charged with inciting arson.’

Brussel – Berlijn

Recent onderzoek van me dat ik de voorbije maanden kon doen in het archief van de ‘Polizeihistorischen Sammlung Berlin’ leerde me dat op 9 augustus 1967 ‘einem Happening für die Freilassung von Fritz Teufel’ georganiseerd werd in Berlijn. Teufel had het Brussels voorbeeld opgevolgd met een poging tot brandstichting van Rathuis Schöneberg, hij werd echter snel betrapt en gearresteerd en in de gevangenis ondergebracht. Ook de Communeleden en sympathisanten die manifesteerden tijdens deze Happening op 9 augustus 1967 werden voor ondervraging naar het politiekantoor meegenomen en gefotografeerd in ‘Fotostudio der Polizei’.

Toen ik de Berlijnse archiefmap opende zag ik 24 portretten van de actievoerders en hallucinant was mijn verbazing toen ik aan de zijde van Andreas Baader en Rainer Langhans niemand minder dan ‘onze’ Vlaamse Ludo Martens in de camera zag staren. Deze stichtend voorzitter en bezieler van AMADA (nu PVDA), met de onvermijdelijke kennis van de aanslag in de Inno in Brussel op 22 mei 1967 met 323 doden en tientallen gewonden, deed (opnieuw) mee aan een ‘Happening’ letterlijk als volgt beschreven: ‘georganiseerd door zijn kameraden van Kommune I in Berlijn om hun leider (Teufel) vrij te krijgen die een brandstichting op dat moment in een warenhuis aangericht had. Commune Ché Brussel & Kommune I Berlijn, dus één strijd?’

Rood

Het rood komt altijd terug. Martens was al vroeger gesignaleerd als contactpersoon (tot in pamfletten toe) tussen de twee Communes onder de schuilnaam ‘Leopold L.’. Over zijn rol in het juridisch dossier over de aanslag in de INNO is zowel in Brussel als in Berlijn heel wat schokkende informatie terug te vinden. Ook weet ik door academisch overleg met universitaire collega’s historici en onderzoeksjournalisten dat de Brusselse commune een pioniers- en voorbeeldrol vervulde in de geweldadige Europese extreem-linkse milieus anno 1967.

Voor de overlevers en de slachtoffers brandt de Inno ook na vijftig jaar nog iedere dag, dit militant citaat uit een lang pamflet krijgen we toch maar niet uit ons geheugen gewist. We hebben moeten leren leven dat er in ons land mensen, nu 70-ers, vrijuit leven: de daders van de aanslag, die zich tot vandaag niet schuldig vinden, enkel verantwoordelijk, want ze waren ‘vrijheidstrijders tegen het Amerikaans imperialisme en het doel heiligde de middelen’. ‘Soldaten voeren een bevel uit’, vertelde me een ancien van de Commune Ché, ‘we waren dat verplicht aan onze ideoloog Guevara’ die in een ver land in Zuid-America zijn strijd voerde. Comandante Che, weet je wel Delphine?