Mark Rutte sterke kandidaat voor topfunctie NAVO

De nieuwe secretaris-generaal van de NAVO wordt in het voorjaar van 2024 (eindelijk) verkozen, nadat opvolging van de Noorse socialist Jens Stoltenberg al een paar keer is uitgesteld door de oorlog in Oekraïne. Wie weet krijgt  voormalig minister-president van Nederland Mark Rutte dat postje te pakken.

Jens Stoltenberg zou in de toekomst de Noorse nationale bank moeten leiden. Omdat het Noorse pensioenfonds een deel is van deze bank, heeft die het grootste balanstotaal ter wereld. Al kan die beslissing nog een half jaar worden opgeschoven. Dat zou goed kunnen uitkomen, want er moet dan in de Europese Unie nagedacht worden over de invulling van een aantal topjobs waaronder die van de commissievoorzitter, de EU-commissaris voor buitenlands beleid en de voorzitter van het Europees Parlement.

Geliefde organisatie

De NAVO is de laatste jaren, als gevolg van de oorlogen, geëvolueerd van een — zoals Frans president Macron het formuleerde — ‘hersendode instelling’ tot een dierbare en geliefde organisatie. Want lidmaatschap van het westers militair bondgenootschap is een sterke garantie op de nationale veiligheid en verdediging. De lijst van kandidaat-lidstaten is dan ook aanzienlijk.

Volgens de traditie leveren de Amerikanen altijd de bevelhebber van het militaire commando (SHAPE) en is de politieke leiding voor een Europeaan.

Waarom Rutte?

Na twee decennia te zijn geleid door een Scandinavische socialist, is het tijd om de NAVO te laten leiden door iemand van een andere politieke  familie en weg te trekken uit het noorden, dus komt voormalig minister-president van Nederland Mark Rutte in aanmerking. Als langst zittende regeringsleider (sinds 2010) van de Europese Unie kent hij de NAVO door en door. Nederland heeft trouwens voeling met die organisatie: Dirk Stikker (1961-64) en Joseph Luns (1971-1984) stonden ook al aan het roer.

Door te zeggen dat de NAVO-leiding hem interesseert, lost Rutte in één keer ook twee andere problemen op. Hij geeft daardoor Dilan Yesilgoz de ruimte om in de electorale campagne de VVD te leiden. Bovendien versterkt dat het imago van de VVD: alleen de leider van de belangrijkste partij wordt gevraagd de NAVO te leiden.

Nederland voldoet nu al aan de 20 procent NAVO-norm qua investeringen en zal binnenkort voor het defensiebudget ook de algemene norm van 2 procent van het bruto nationaal product (bbp) halen. Onder leiding van Mark Rutte heeft Nederland ook direct steun verleend aan Oekraïne en recent onthield het land zich bij de stemming over de niet-bindende resolutie van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties over Gaza. Mark Rutte is trouwens al in Israël geweest om steun toe te zeggen. Dat zijn punten die de Biden-Harris-Blinken-administratie sterk waardeert.

Loon en budget

De baas van de NAVO verdient 26.878 euro per maand. Zijn vergoeding valt daarbovenop onder de zeer aantrekkelijke fiscale regels van het bondgenootschap. De secretaris-generaal beheert het burgerlijk budget van de NAVO, dat dit jaar goed is voor ruim 370 miljoen euro. Daarnaast is er nog een militair budget van 2 miljard euro en een investeringsbegroting van 1 miljard euro.

De nieuwe secretaris-generaal wordt aangewezen door de NAVO-raad, een vergadering van de staats- en regeringsleiders. Er bestaat geen formele procedure, maar je moet wel de zegen hebben van de drie kernmachten: het Élysée, Downing Street en vooral van het Witte Huis. Dat lijkt geen probleem voor Rutte.

Tegenkandidate

De mogelijke tegenkandidate van Rutte zou Ursula von der Leyen kunnen zijn. Maar gaat de Duitse regering van socialisten, groenen en liberalen iemand van de CDU zo’n geschenk geven? Bovendien is zij, als minister van Defensie onder Angela Merkel, een van de verantwoordelijken voor de belabberde staat van het Duitse leger.

Als Mark Rutte naar de NAVO gaat en Dilan Yesilgoz de nieuwe minister-president van Nederland wordt, dan is de volgende Nederlandse EU-commissaris van een andere politieke partij. Ook andere Nederlandse partijen hebben er dus belang bij om de Leidse historicus te steunen in zijn race naar de top.