Meer samenwerking, minder polarisering

De vluchtelingencrisis en de grote instroom van asielzoekers zorgt begrijpelijkerwijze voor heel wat onrust bij de bevolking. Temeer daar onze beleidsmakers het blijkbaar belangrijker vinden hun achterban te paaien omwille van tegenvallende peilingen. Er is niks mis met profilering op zich, het is belangrijk te weten wie waar precies voor staat. Maar op dit ogenblik is er vooral nood aan een humane oplossing voor de vluchtelingencrisis en vooral menswaardige opvang en begeleiding van de vluchtelingen.

Er is dus nood aan meer samenwerking en minder polarisering. Helaas vindt onze politieke klasse het blijkbaar belangrijker om stelling te nemen en zich te profileren. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) doet wellicht wat hij kan, maar vindt het ook nodig om zijn hart en frustraties via sociale media te luchten. Daarbij gaat hij zelfs zo ver om de schuld bij de vluchtelingen zelf te leggen, die volgens hem niet eens wíllen geholpen worden.

De N-VA gaat trouwens nog een stuk verder om zich als een harde, zeer rechtse partij te profileren. Met de resultaten van de meest recente peiling van Le Soir en RTBF voelt de N-VA immers de hete adem van het Vlaams Belang in haar nek. In haar gebetenheid om de rechtse kiezer niet (opnieuw) aan het Vlaams Belang te verliezen, gaat de N-VA zelfs steeds meer als die partij klinken. Als Bart De Wever stelt dat Schengen dood is en best herbekeken zou worden, zegt hij niets anders dan wat in punt 34 van het beruchte 70-puntenplan staat: ‘Ons land moet zo vlug mogelijk afstand nemen van de akkoorden van Schengen en Dublin.’

De spraakmakende uitspraak van De Wever omtrent het aparte sociaal statuut voor vluchtelingen komt bijna letterlijk overeen met punt 49: ‘Een splitsing van het systeem in een sociale zekerheid voor Europese gerechtigden en een sociale zekerheid voor niet-Europese gerechtigden, zal de re-integratie van de niet-Europese vreemdelingen in hun landen van herkomst bespoedigen. Een autonome financiering betekent eveneens dat onze bevolking niet langer zal moeten opdraaien voor het onderhoud, via de sociale zekerheid, van een al te grote groep niet-actieve vreemdelingen. Deze splitsing van de sociale zekerheid zal uiteraard gerealiseerd moeten worden via een nieuwe wet en aanpassing of afschaffing van wetten die de toepassing van dit principe in de weg staan.’

Van gedachte veranderd

Drie jaar geleden verdedigde Bart De Wever nochtans een heel andere visie. Het actualiteitenmagazine De Zevende Dag bracht De Wever en Filip Dewinter aan tafel om het over asiel en migratie te hebben. Op een bepaald moment stelt Dewinter de Conventie van Genève in vraag, waarop De Wever afwijzend reageert met: ‘Het gaat hier wel om mensenrechten’. Drie jaar later vindt De Wever dat de Conventie van Genève achterhaald is en dringend aan herziening toe is en is er van mensenrechten geen sprake meer. Sterker nog: tijdens een gastcollege aan de Universiteit van Gent stelt De Wever onomwonden dat misschien àlle internationale overeenkomsten maar eens opnieuw bekeken moeten worden.

Nu is het natuurlijk niet verboden om van gedachte te veranderen, zeker omdat ook de omstandigheden veranderen, maar deze evolutie kan je alleen maar als zorgwekkend bestempelen. Met die verrechtsing zal de N-VA misschien de Vlaams Belang-kiezer weer paaien, maar erger is dat ze ook bepaalde standpunten aanvaardbaar maakt. Terwijl De Wever in 2012 nog de inhoudelijke confrontatie met het Vlaams Belang aanging, praat hij nu die kiezers naar de mond, waardoor extreem-rechtse standpunten steeds makkelijker hun weg vinden naar de burgers.

De overige regeringspartijen huppelen er intussen maar wat achteraan. OpenVLD-voorzitster Gwendolyn Rutten sluit zich bijvoorbeeld aan bij het N-VA-voorstel om nieuwkomers niet meteen volledig kindergeld te geven, tot groot ongenoegen van andere liberale partijbonzen. De CD&V piept wat op de achtergrond, maar blijft zeer behoedzaam in haar commentaar.

Veel gedoe in de marge dus, en ondertussen blijft het onduidelijk hoe we nu deze vluchtelingenproblematiek gaan aanpakken. Want de meest prangende vraag is niet ‘Willen we de vluchtelingen of niet?’, maar ‘Hoe kunnen we hen het best en zo humaan mogelijk opvangen?’.

Uitzichtloze situaties (economisch, gevolgen klimaatopwarming, milieu, oorlog, jarenlang verblijven in vluchtelingenkampen, uitbuiting) dwingen tot migratie. Alle mensen hebben recht op geluk en dus ook het recht om dat geluk te zoeken, voor zichzelf, hun gezin, hun kinderen. Dat betekent niet dat de grenzen maar meteen opengegooid moeten worden, maar net dat we vluchtelingen en migranten bij hun zoektocht moeten helpen. Door hun de grootst mogelijke duidelijkheid te geven over hun inburgering, hun vooruitzichten én hun verbintenissen. Gastvrij mét goede afspraken. Daar moet het over gaan, niet over het paaien van de achterban.

Deze tekst werd geschreven in naam van de links flamingantische netwerkgroep Vlinks.