Nood breekt wet. Zelfs de grondwet

De kans is groot dat bij het lezen van de titel, meteen alle alarmsignalen gaan rinkelen. En toch… België heeft een reputatie hoog te houden als het aankomt op het breken van de grondwet. Kort na de stichting van België werd al buiten de grondwettelijke lijntjes gekleurd met de instelling van de Leopoldsorde.

In 1916 werd de persvrijheid beperkt, niet geheel in lijn trouwens met artikel 25 van die grondwet. Zo zijn er 19 overtredingen geweest, zoals onder meer de invoering van het algemeen stemrecht, het stemrecht voor vrouwen en de toetreding tot de Europese Unie.

Vodje papier

De grondwet is in dit land wel degelijk een vodje papier. Dit is een merkwaardig land. Een land waarin een demografische meerderheid een politieke minderheid is. Een land dat nodeloos complex is en een complexiteit die is ingegeven door de compromiszucht. Waar ze de Belgen voor lijken te roemen is geen talent, maar een handicap, die ons onze welvaart kost.

Zes staatshervormingen hebben ons een hybride bestuursstructuur opgeleverd met ondoorzichtige besluitvorming. De financiële afhankelijkheid van Wallonië verarmt Vlaanderen. Enkel zo wordt een fictieve, nationale eenheid in stand gehouden. En dat terwijl de visies van beide landsdelen compleet uit elkaar lopen.

‘Beter worden’

Vlaanderen is er na al die staatshervormingen niet beter van geworden. Wallonië evenmin. Al ligt de invulling van het begrip ‘beter worden’ daar iets anders. Wallonië is niet beter geworden als het op responsabilisering aankomt. Na alle steunmaatregelen is Wallonië er financieel op achteruitgegaan. Maar gelukkig kan dit gecompenseerd worden via de transfers uit Vlaanderen. Zonder Vlaamse solidariteit kampt Wallonië met een primair tekort — ontvangsten min uitgaven waarbij rentelasten niet meegerekend worden — van om en bij de 7,9 miljard euro. Het wegvallen van de transfers laat Wallonië dus afstevenen op Griekse toestanden, maar voor Vlaanderen leveren ze een begroting op met een overschot van 7,4 miljard. Maar hier mag niet over gesproken worden, althans niet in politieke kringen, zeker niet in het federaal parlement.

Dit onderwerp is taboe. Dit is een bedreiging van de integriteit van de Franstalige regio. Voor deze gedachte alleen zijn er alarmprocedures en andere blokkerende maatregelen uitgevonden. Laat staan dat er over het doorbreken van de grondwet zou gesproken worden. Iets wat dan weer voor Franstaligen geen probleem is als het over de wapenexportvergunningen ging in 1991. Toen liet Philippe Moureaux zijn ‘institutionele atoombom’ vallen.

Geen lef

Doorbraak

Toch zit het fundamentele probleem niet bij de Franstaligen. Wie kan het hen verwijten dat zij hun belangen veiligstellen? We kunnen alleen onszelf verwijten dat er geen lef aanwezig is om de zaken ten gronde te veranderen. Prof. Hendrik Vuye en Veerle Wouters beschrijven in hun boek De sleutels tot ontgrendeling  hoe eenvoudig het is om een nieuwe grondwet aan te nemen, zelfs met een gewone meerderheid. Alleen ontbreekt het de Vlaamse instellingen aan durf. De demografische meerderheid heeft niet het lef om zijn rechten op te eisen. Vandaar doen wij deze oproep aan alle Vlamingen.

Durf de aandacht te vestigen op de ideologische en politieke verschillen tussen de regio’s in dit land. Verschillen die een constructief en vooruitstrevend beleid compleet onmogelijk maken en doen verzanden in een stilstand.

Durf te bekennen dat Vlamingen gedegradeerd zijn tot een politieke minderheid en dat geen enkel Vlaams voorstel nog enige levensvatbaarheid heeft als het ingaat tegen de Franstalige belangen. Durf te stellen dat de inspanningen van Vlamingen compleet neergehaald worden door een systeem dat aan de andere kant totaal onverantwoord blijft uitgeven en dat Vlaanderen hier op termijn ook wel eens de prijs voor zou kunnen betalen.

Durf ook te erkennen dat de financiële transfers de modale Franstalige burger niet structureel vooruithelpen, wel integendeel. Durf ook toe te geven dat er bij de Franstalige Gemeenschap en het Waalse Gewest geen enkele intentie is om die budgettaire tekorten op eigen kracht weg te werken. Durf Vlaanderen een toekomst geven, steunend op financiële autonomie, met een adequaat bestuursmodel en verantwoorde, transparante en resultaatgerichte solidariteit.

Kortom: durf de Belgische navelstreng door te knippen. Oproep aan de Vlaamse politici in het federale parlement: kom op voor de bevolkingsgroep die jullie vertegenwoordigen en neem jullie verantwoordelijkheid. Nood breekt wet, en wat ons betreft, zelfs de grondwet!