Oekraïne internationaal gewapend conflict

Oekraïense milities en separatisten zijn verantwoordelijk voor oorlogsmisdaden. Stelt Amnesty International (AI) in een rapport. Tegelijk beschuldigt AI Rusland ervan olie op het vuur te gieten in het conflict. Met satellietfoto’s toont AI aan dat er een bewapeningswedloop bezig is in Oost-Oekraïne. Volgens AI wakkert Rusland het conflict aan door steun aan de separatisten én door directe interventie in Oost-Oekraïne.

Amnesty International roept alle partijen en heel expliciet ook Rusland op om het wankele staakt-het-vuren te respecteren en meer nog alle schendingen van het oorlogsrecht te stoppen. AI roept Rusland op de wapenwedloop te stoppen en alle steun te stoppen aan de opstandelingen waarvan meer en meer duidelijk wordt dat ze betrokken zijn in grove schendingen van de mensenrechten.

Onderzoekers van AI ter plaatse in Oekraïne hebben gedocumenteerde incidenten van blinde bombardementen, ontvoeringen, marteling en moord.

Volgens AI kan het Kremlin niet langer haar betrokkenheid ontkennen na de nieuwe satellietfoto’s en getuigenissen die waarnemers van AI ter plaatse hebben verzameld. AI heeft na al die informatie het conflict in Oekraïne  gecatalogeerd als een ‘internationaal gewapend conflict’.

De foto’s doen onvrijwillig denken aan de oorlog honderd jaar geleden. We bespraken in Doorbraak eerder al het boek De oorlog vanuit de lucht – ook daar zie je dezelfde soort foto’s. Honderd jaar later lijkt er niet veel veranderd. Terwijl de Europese leiders vorige maand nog grote woorden spraken aan het monument voor de Eerste Wereldoorlog in Luik, gebeurt op een paar duizend kilometer van datzelfde Luik, hetzelfde als honderd jaar geleden. Inclusief de oorlogsmisdaden. In Europa.

Het conflict in Oekraïne is voor velen te verwarrend. Hoe zit dat daar met die Russische minderheid/meerderheid? De geschiedenis en meer nog de interpretatie ervan wordt – zoals steeds – als wapen ingezet om de claims van beide partijen te ondersteunen. En ook de rol van Rusland is discutabel. Europa heeft amper gereageerd toen Rusland in Georgië ongeveer hetzelfde probeerde, dus waarom niet opnieuw? Maar Oekraïne ligt net een stuk dichter bij Europa, sloot een handelsverdrag met de EU en politici hier voelden zich geroepen om zich te mengen.

Honderd jaar na de Eerste Wereldoorlog wordt er onder onze neus een conflicthaard aangewakkerd, met het potentieel om nog lange tijd voor veel conflict te zorgen. Als neveneffect zullen de oorlogsmisdaden van zowel de Oekraïense als de separatistische milities ongestraft blijven.

Nu is er een staakt-het-vuren, maar dat kan ook een moment zijn om de bewapeningswedloop te versnellen en zo de huidige frontzone als een nieuwe grens te installeren. Afwachten wat er op de besprekingen in Kiev kan overeengekomen worden.

Niets om vrolijk van te worden …

Foto: propaganda-affiche voor de Volksrepubliek Donetsk, augustus 2014. (c) Reporters