Onhoudbare ongelijkheid in Griekenland

Heeft u al eens een blik geworpen op de laatste opiniepeilingen in Griekenland? De Neonazi`s van Gouden Dageraad halen bijna tien percent van de stemmen. De radicaallinkse coalitie SYRIZA behoudt de 27% die het haalde bij de vorige verkiezingen in juni 2012. De partij van Alexis Tsipras wordt daarmee de grootste partij, vóór de conservatieven van Nea Dimokratia. Beide partijen, Gouden Dageraad en SYRIZA, profiteren van de enorme sociale ongelijkheid in het crisisland.

In bepaalde wijken van Athene zoeken mensen in vuilbakken naar eten, zijn alle winkelpanden verlaten, spuiten junks elkaar op klaarlichte dag heroïne in en zijn er elke dag voedselbedelingen. In andere buurten van de Griekse hoofdstad lijkt de crisis geen impact te hebben. Chique juweliers, dure boutiques en exclusieve clubs draaien als nooit te voren.

ECB vervangt markt

Die groeiende kloof tussen rijk en arm valt vooral te verklaren door de monetaire interventies van de Europese Centrale Bank. Sommigen profiteren meer van deze interventies dan anderen.

Toen de financiële crisis in de VS losbarstte, zijn de markten gestopt met geld uitlenen aan de schuldverslaafde Griekse private en publieke sector (en bij uitbreiding aan de rest van Zuid-Europa). De ECB probeert sindsdien met publiek geld de opgedroogde financiële markten te vervangen. Voorzitter van de ECB Mario Draghi heeft zo’n duizend miljard euro geld bijgedrukt om schulden in het Zuiden op te kopen. (Lees meer hier.)

Deflatie en inflatie

De centrale bank in Frankfurt argumenteert dat dit ook de reële economie een duw in de rug zal geven. Het geld komt echter helemaal niet terecht in de reële economie, maar blijft plakken in de financiële economie. Daardoor behouden tot voor kort waardeloze activa toch hun waarde. Het geld vloeit naar financiële instellingen, verdwijnt in de zakken van bankiers, stuwt de beurzen omhoog en komt terecht op de derivatenmarkt.

Investeerders en schuldeisers – de rijken – worden zo rijker, terwijl de mensen die schulden  hebben – werklozen of mensen met een laag inkomen – terecht komen in een deflatoire spiraal, waarbij de schulden gelijk blijven maar de economie krimpt. Een uitstaande hypotheek is een strop om de nek als de huizenprijzen en de lonen dalen.

Na bijna vijf jaar crisis heeft Griekenland de hoogste werkloosheid in de EU. Bijna 28 %. Op een bepaald moment zal de veer springen en gaan we naar een explosie van geweld op straat, of naar een explosie van geweld in het stemhokje. Radicaallinks en extreemrechts profiteren electoraal van de groeiende ongelijkheid. Welstellend Griekenland profiteert van het bijdrukken van geld. Twee zijden van één (euro)munt.

Dit artikel van onze Europa-redacteur verscheen op 16 januari in een iets andere vorm op Dagelijksestandaard.nl

Foto: © Reporters