Oom César en nonkel Oscar

Tot nader order moeten de bioscopen zowat overal dicht blijven. Amper een onvertogen woord hier bij ons uit deze zwaar getroffen sector die, op de zomerperiode na, al een heel jaar gesloten is. Intussen floreren de streamingsdiensten. Hoe groot de schade zal zijn moet nog blijken. Uit Nederland is bekend dat één bioscoop en één filmdistributeur er definitief mee stoppen. In België blijft het in die hoek angstvallig stil!

‘Geen cultuur, geen toekomst.’

De situatie in bijvoorbeeld Frankrijk is enigszins anders. Al was dat officieel niet toegestaan, toch hebben 20 cinema’s besloten hun zalen te openen, gesteund door meer dan 2000 acteurs die ‘het manifest van de 20’ hadden ondertekend. Daar is men de strenge maatregelen meer dan beu. Dat werd nog eens overduidelijk tijdens de 46ste uitreiking van de Césars, de belangrijkste Franse filmprijzen, de enige (samen met de Oscars) met impact zowel cultureel als commercieel. Nu is Frankrijk natuurlijk wel een van de meest cinefiele, filmvriendelijke landen, naast het hypercommerciële Hollywood en het filmgekke India.

De meest in het oog springende geste kwam van actrice Corinne Masiero. Zij mocht de César voor de beste kostuums (!) uitreiken (voor de amusante retrofilm La bonne épouse) en kwam gekleed in een soort ezelsvel het podium in Parijs opgestapt met daaronder een met bloed besmeurde jurk – de sector bloedt. Op scène trok de Française ineens al haar kleren uit; op haar borst stond duidelijk te lezen: ‘Geen cultuur, geen toekomst.’ En op haar rug: ‘Geef ons onze kunst terug, Jean!’ Een boodschap/hartenkreet gericht tot Jean Castex, de Franse eerste minister. En toen even later filmproducent Stéphane Demoustier zijn César voor het beste scenario (voor het uitstekende La fille au bracelet) kwam ophalen, vroeg hij zich ook luidop af: ‘Mijn kinderen mogen gaan winkelen maar niet naar de bioscoop. Onbegrijpelijk!’

Bijna symbolisch gingen de meeste Césars (7) naar de komisch bedoelde film met de titel Adieu les cons van Albert Dumontel en Catherine Bozorgan.

Emilie Dequenne

De Belgische film moest met een van de filmtafel gevallen kruimeltje vrede nemen dankzij Emilie Dequenne als beste actrice in een bijrol in Les choses qu’on dit, les choses qu’on fait’. Sinds haar opmerkelijk debuut als revolterend meisje van 16 jaar, vechtend tegen haar miserabele leefomstandigheden in de Gouden Palmwinnaar Rosetta van de Luikse broers Jean-Pierre en Luc Dardenne twintig jaar geleden, timmert Dequenne vooral in Frankrijk aan de weg.

Nog een Belgische insteek had de César voor de beste animatiefilm Josep waarin Aurel het weinig bekende en ontluisterde verhaal vertelt van Spanjaarden die tijdens de Burgeroorlog in de jaren 30 naar Frankrijk zijn gevlucht, daar prompt in kampen werden opgesloten en zeer denigrerend werden behandeld. De César voor beste buitenlandse film was voor Druk/Drunk/Another Round van de Deense filmer Thomas Vinterberg. Eerder al besproken bij zijn release in België – net voor de lockdown – op Doorbraak.

Graaien in het donker

In normale tijden zouden bijna alle films op de diverse palmaressen bij ons al in de bioscopen zijn gepasseerd maar in dit zwaar geamputeerd filmjaar blijven de meeste films nu een vat vol mysterie, want nog niet (bijna nergens) vertoond. En is het dus ook voor recensenten ‘graaien in het donker’. Gelukkig is dat niet het geval voor een prijsbeest van een film zoals Nomadland van Chloé Zhao, laureaat op de Golden Globes, de Amerikaanse prijzen voor film en tv. Ook al kreeg Mank van David Fincher (zie bespreking op Doorbraak) de meeste nominaties, toch was de Golden Globe voor beste film voor Gouden Leeuwwinnaar (op het voorbije Filmfestival van Venetië) Nomadland

Nomadland is een road movie over een vrouw die haar job verliest en gedwongen wordt om met haar camper door de VS te zwerven… Een prijs als een bakje troost voor de maakster van Chinese afkomst die ooit in een interview China ‘een land van leugens’ had genoemd. Dat was men in China blijkbaar nog niet vergeten. Haar film zal in China niet te zien zijn.

Opmerkelijk is dat het drama I May Destroy You van Michaela Coel geen Golden Globe kreeg. Des te opmerkelijker omdat het pakkende drama, geschreven en vertolkt door de maakster zelf, gebaseerd is op haar eigen verkrachting. De film schetst een ruig beeld van seksmisbruik anno 21ste eeuw. Het spreekt voor zich dat Michaela Coel met het oog op deze verfilming van haar persoonlijke ervaring heel diep is moeten gaan.

Oscar

De Academy of Motion Picture Arts and Sciences, die jaarlijks in Los Angeles de Oscars organiseert, besloot – tijdelijk – om deze keer niet alleen films met een traditionele release in de bioscoop te honoreren maar ook films te selecteren die alleen maar via streaming, video on demand (VOD) of in een drive-in-bioscoop te zien waren.

Is het nog even wachten op de Oscaruitreiking de 25ste april, deze week raakten alvast de nominaties bekend. Min of meer dezelfde titels lezen we. De Netflixfilm Mank springt eruit met tien nominaties terwijl de zes andere concurrerende films (als beste film) het telkens met slechts zes nominaties moeten doen. Toch is in Hollywood een film zoals Mank de grote favoriet – een film-over-film, namelijk over hoe het scenario tot stand kwam van Citizen Kane van Orson Welles, die nog altijd geldt als de beste film ooit!

Koen De Bouw en Johan Heldenbergh

Misschien wordt de Belgische eer hoog gehouden door de Vlaamse acteurs Koen De Bouw en Johan Heldenbergh in films genomineerd in de categorie beste niet-Engelstalige film waar ze heel zeker af te rekenen krijgen met Drunk. Heldenbergh heeft een dragende rol (als Nederlandse kolonel) in Quo Vadis, Aida? van Jasmila Zbanic die Bosnië-Herzegovina vertegenwoordigt en een bijzonder pijnlijke episode reconstrueert in de Europese geschiedenis na het uiteenvallen van Joegoslavië, meer bepaald de oorlog in Kosovo.

En De Bouw deed mee in de Tunesische film The Man Who Sold His Skin. De jonge Antwerpse filmer, pas afgestudeerd aan het Rits, Anthony Nti, raakte met zijn veel gelauwerde korte film Da Yie uiteindelijk niet genomineerd. Jammer.

Voor een goed begrip: de meeste, hier geciteerde films krijgen – allicht? – nog een release in de bioscoop in België.