Thierry Baudet: ‘Wij hebben wél een vaderland te verliezen’

Je houdt het als Antwerpenaar niet voor mogelijk en misschien was het ook een toevalstreffer maar Amsterdam laat zich fileloos binnenrijden. Thierry Baudet staat nonchalant te bellen op de plaats van afspraak. De wandeling van parking naar theehuis voert ons langs locaties die smeken om als achtergrond te dienen bij de foto’s. Baudets verhaal past in het oerhollandse decor van fietsen en grachten.

De klassieke argumenten uit het EU-kamp klinken bij Baudet als een provocatie. We proberen er enkele uit, zoals: de economische crisis die we nu kennen in Europa verraste toch wel iedereen? Baudet neemt het opgeworpen balletje vol op de wreef. ‘Je kon niet precies voorspellen wanneer maar zo’n eenheidsmunt zonder centrale mechanismen moet mislopen. Dat wisten de euro-architecten vanaf het begin. Toch voerden ze de euro in want de zware crisis die daar uit moest voortvloeien zou volgende integratiestappen gemakkelijker verkoopbaar maken. Dat is toch wel uitermate schandelijk.’

Het Grote Gelijk

‘Dat ze er zo’n crisis voor over hebben, zet dat maar op rekening van ideologische verdwazing. De elite die domineert in de EU zit gevangen in een gesloten denkraam. Vergelijk het met het communisme. Komen de arbeiders in opstand, dan klopt de voorspelling. Komen ze niet in opstand, dan bevestigt dat de theorie van de repressieve tolerantie. Wat er ook gebeurt, het bewijst het Grote Gelijk. Bij economisch noodweer is er volgens de EU-adepten nood aan meer Europese integratie.
Loopt de economie goed dan bewijst dat het nut van integratie en moet die worden verdiept. Als ik eurofielen vraag welke gebeurtenissen hen kunnen doen twijfelen aan hun grote gelijk, dan komt er nooit een antwoord.’

‘Dat Grote Gelijk staat nooit ter discussie en dus houdt de EU-elite geen rekening met alternatieve scenario’s.’ Verhofstadt spreekt over één snelweg met twee rijvakken. Beetje naar links mag, beetje naar rechts kan, maar wel allemaal dezelfde richting uit. ‘Nu gaat het er alleen om hoe we de euro kunnen redden’, stelt Baudet vast. ‘De vraag of we de euro wel moeten redden, wordt altijd snel opzij geschoven. De president van de Nederlandse Centrale Bank zegt nadrukkelijk dat er niet wordt gewerkt aan een plan B, een scenario voor wanneer het met die euro mis loopt. Zo’n debat noem ik niet meer rationeel maar ideologisch. Ik herlas Hannah Arendts The Origin of Totalitarianism en zie overeenkomsten met het heersende EU-discours dat altijd gaat over een historische noodzaak.
Paul De Grauwe werd betrokken bij de voorbereidingen om de euro in te voeren tot hij vraagtekens plaatste bij het project. Bas Heijne, een Nederlandse columnist, zat in Nederland in een denkgroep op hoog niveau. Nadat hij enkele kritische vragen over Europa stelde, werd hij prompt uit de club geweerd. Men wil alleen ja-knikkers aan tafel.’

(Het vraaggesprek vond plaats één dag voor de EU de Nobelprijs voor de Vrede kreeg. Doorbraak leek het te voelen.) Na de Tweede Wereldoorlog – dat nationalistisch geïnspireerde dieptepunt – zorgde de EU wel mooi voor 60 jaar vrede. Dat is toch niet niks? Het slaat Baudet niet uit z’n lood. ‘We trekken een verkeerde les uit die Tweede Wereldoorlog. Nationalisme speelde mee om de boodschap te verpakken maar die boodschap was zowel bij de Duitse nazi’s als de Italiaanse fascisten imperialistisch, niet nationalistisch. Vele volkeren werden onder het Duitse juk gebracht en verloren hun nationale soevereiniteit. Ook Stalin en Napoleon beriepen zich op hun ‘Vaderland’ om de bevolking mee te krijgen maar streefden een niet-nationaal imperium na. En het is niet de EU die voor 60 jaar vrede zorgde. De NAVO en de ontwikkeling van de bewapeningstechnologie hebben ons behoed voor oorlogen.’

Ook het verhaal dat de Europese integratie voor economische voorspoed zorgde, steunt op weinig feiten. ‘De eerste twintig jaar na de oorlog gaven de grootste economische groei. Toen was er amper Europese integratie. De jongste jaren, met de meeste EU-invloed, zit die economische groei duidelijk onder het gemiddelde.’

Zijn het niet de anti-Europese populisten die angst zaaien bij de bevolking? Ook dat klassieke argument gaat voor de bijl bij Baudet. ‘Dat doen juist de eurofielen. Zij gebruiken wortel en stok. Minder Europa leidt tot de ergst voorstelbare dingen. Kiezen we voor meer Europa dan straalt de toekomst ons tegemoet. Dát verhaal moeten wij slikken. Wie de EU voorstelt als enig alternatief voor oorlog, moet anderen niet verwijten angst te zaaien.’

De dubbele aanval

De jongste decennia woedde volgens Baudet een regelrechte strijd tegen de natiestaat. De aanval komt van twee zijden, van de multiculturalisten en de supranationalisten. ‘De term multicultureel kan op twee manier worden gebruikt’, verduidelijkt Baudet. ‘Dat mensen uit vele culturen in onze steden en landen naast en met elkaar leven is een feit. Alle grote beschavingen vormen een smeltkroes die het beste opnam van meerdere bronnen. Dat maakte de westerse cultuur interessant.’ Met dat fenomeen heeft Baudet geen probleem. Hij pleit zelf voor een multicultureel nationalisme. ‘Maar daarbij moet worden gezocht naar wat de inwoners bindt. Het is noodzakelijk dat er een “wij” blijft bestaan. Eén publieke taal, één rechtssysteem, gedeelde ervaringen, nationale
gebeurtenissen en dergelijke spelen daarbij een essentiële rol.’

‘Het multiculturalisme dat wel een gevaar inhoudt, ontkent de nationale eenheid en pleit voor rechtspluralisme. Daarbij worden verschillende rechtssystemen naast elkaar toegepast, zoals de sharia voor moslims en aparte regels voor orthodoxe joden. In zo’n samenleving leven mensen verdeeld volgens geloof en/of etnische afkomst. Voor mij is het duidelijk dat die multicultuur de
samenleving verbrokkelt en het “‘wij” vernietigt.’

‘Het loopt niet zo’n vaart dat we op één, twee, drie een verdeeld rechtssysteem krijgen maar als het moeilijk wordt in sommige scholen om de Holocaust te onderwijzen, dan kennen we toch een serieus probleem. De EU legt een opengrenzenbeleid op. Nederland kreeg 1,5 miljoen inwijkelingen op tien jaar tijd. Dan verlies je de greep op de nationale cohesie.’

Ook het supranationalisme bedreigt de democratie en de rechtsstaat. ‘Met rechtsstaat bedoel ik gelijkheid voor de wet, erkennen van het gezag van de rechter en ook dat we ons herkennen in de grote lijn van rechtelijke uitspraken. Het recht zit vol vage begrippen, dus bepaalt zo’n rechter in grote mate mee hoe het recht eruit ziet. Omdat zo’n keuze niet neutraal is, wordt er in de Verenigde Staten altijd zo’n strijd gevoerd over benoemingen in het Hooggerechtshof. Supranationale instellingen leggen regels op die niet de onze zijn, waar we ons dikwijls ook niet in herkennen. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens telt rechters uit 47 verschillende landen. Hun interpretaties kunnen regelrecht ingaan tegen het rechtsgevoelen dat in een land bestaat. Toch zouden die regels, niet eens opgelegd door een verkozen parlement, van hoger gezag zijn dan nationale wetten?’

Terug naar de middeleeuwen

Baudet ziet een terugkeer naar de middeleeuwen. ‘Vanaf de 17e eeuw kregen we één wetgeving en één rechtspraak binnen de nationale grenzen. Daarvoor liepen meerdere rechtssystemen door elkaar, bijvoorbeeld van religieuze aard. In de middeleeuwen speelden grenzen niet zo mee. Dat veranderde toen de principes van democratie en rechtsstaat doorbraken. Via supranationale
instellingen zoals de EU geven we die verworvenheid weer af.’

Past het pleidooi van Verhofstadt voor een federale Verenigde Staten van Europa niet in het idee van de natiestaat? ‘Klopt, Verhofstadt is het, denk ik, voor 90% eens met mijn boek. Hij verdedigt ook de logica van de natiestaat maar dan op grotere schaal. Wij hanteren hetzelfde model. Ik geloof alleen niet dat het werkbaar is op Europese niveau. Maar hij heeft wel gelijk als hij zegt dat de EU uitsluitend kan functioneren als volwaardige staat. Verhofstadt heeft tenminste een visie, in tegenstelling tot de meeste andere politici. Onze premier Rutte bijvoorbeeld mist elk vergezicht. Hij doet aan dagjespolitiek en dat is wel de slechtste keuze.’

Bestaat de tactiek van de eurofielen er in te beweren dat de EU geen superstaat mag worden maar die intussen wel broksgewijze in te voeren? Het supranationalisme lijkt het opstapje naar Verhofstadts federalisme. Baudet is het daar mee eens. ‘Je hebt politici die niet durven zeggen dat ze de klassieke staten willen afschaffen en anderen die het gewoon niet begrijpen. Die laatste groep huppelt maar wat mee, richtingloos. Zo’n supranationaal, tussenin-model is in wezen instabiel. Ofwel klapt het in of het evolueert naar Verhofstadts superstaat-idee. En dat klapt ook in, denk ik.’

Wat trekt al die politici zo aan in dat EU-verhaal? ‘Brussel staat voor macht. Politici willen macht. Ze zijn zo trots als ze mee op het bordes mogen voor de groepsfoto met de zogenaamde groten. Ze vergaderen in Frankfurt, vliegen naar Madrid en houden uitzicht op een mooie internationale baan om hun loopbaan af te ronden. Zo’n Herman Van Rompuy gelooft natuurlijk amper zelf dat hij bij
Obama op visite mag en overal president van Europa wordt genoemd. Het EU-apparaat heeft enorm veel te bieden aan machtshongerigen.’

Baudets verhaal klinkt in Nederland intussen vertrouwd maar bij ons blijft het marginaal. ‘Tja, het verschil met België is misschien dat wij wel een vaderland te verliezen hebben’, merkt Baudet pittig op. ‘Vergeet ook niet dat bij ons twee mensen hun leven offerden voor het vrije denken. Pim Fortuyn en Theo Van Gogh maakten erg veel los, zowel bij leven als door de manier waarop ze werden uitgeschakeld. Ook politici van formaat als Frits Bolkenstein en moedige publicisten als Paul Scheffer of Arendo Joustra baanden de weg.’

Toch wonnen de pro-Europese krachten de verkiezingen in Nederland? ‘Men maakte er een tweestrijd van: Rutte of Samsom. Premier Rutte goot een eurokritisch sausje over de campagne en pleegde daarmee eigenlijk kiezersbedrog. De eurokritische kiezer dacht z’n stem bij Rutte veilig te kunnen deponeren, terwijl die nu kraait dat de kiezer voor meer Europa zou hebben gekozen.’
Baudet noemt zichzelf overigens niet eurosceptisch, ‘want een scepticus twijfelt. Ik twijfel niet, ik ben gewoon tegen. Ontmantelen.’

Hij schopt dan ook tegen zowat alle partijpolitieke schenen in Nederland. Erg marketinggedreven lijkt Baudet niet? ‘Ik ben een vrij mens en ik spreek mijn gedachtes uit. Het EU-project gaat inklappen. In Griekenland voltrekt zich een Weimar-scenario, neonazi’s maken daar de straten onveilig. Maar het kwartje van onze hopeloze politieke elites valt maar niet. Gaan we voor het model-Joegoslavië of dat van Tsjecho-Slowakije? Ontploft de boel of halen we het geordend uit elkaar? We komen uit een situatie van goed nabuurschap in Europa. Omdat we elkaar te veel op de lippen zitten, evolueren we naar conflicten en afkeer. Het hele EU-project steunt op de dwaze vooronderstelling dat een paar toezichthouders in bureaucratische torens in Brussel de eeuwenoude cultuur van een continent kunnen wijzigen. Voor die hoogmoed zullen we een zeer hoge prijs betalen. Vergeet niet dat de
olifant een bedreigd dier is en de muizensoort levendiger dan ooit.’

De aanval op de natiestaat

Thierry Baudet, docent aan de rechtenfaculteit van de universiteit van Leiden, promoveerde in juni 2012 op het proefschrift The Significance of Borders. Dat doctoraat vormde de basis voor zijn opgemerkte boek De aanval op de Natiestaat (te bestellen via www.doorbraak.be/nl/webwinkel) en voor het Elsevier-essay Pro Europa dus tegen de EU. Eerder stelde hij met Michiel Visser de bundels Conservatieve Vooruitgang en Revolutionair Verval samen. Baudet schrijft columns voor NRC Handelsblad en geeft op radio en televisie geregeld commentaar bij de actualiteit. Op 24 oktober verzorgde hij een ruim bijgewoonde lezing voor de Vlaamse Volksbeweging.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>