Vandaag 1963: Het Vlaams Aktiekomitee voor Brussel en Taalgrens (VABT), hoogtepunt en einde

Op 10 november 1963 trok een massabetoging door Antwerpen. De betoging was een organisatie van het VABT, Het Vlaams Aktiekomitee voor Brussel en Taalgrens, een samenwerkingsverband van de Vlaamse cultuur- en strijdverenigingen. Tussen 1959 en 1964 nam het VABT feitelijk de leiding van de Vlaamse Beweging. Die massabetoging was het laatste hoogtepunt, maar ook het begin van zijn einde.

Het VABT steekt een eerste keer de kop op in 1959 bij het protest tegen de talentelling van 1947. De omstreden en vaak vervalste talentellingen waren immers verworden tot instrumenten voor het overhevelen van soms hele gemeenten van het Vlaamse naar het Franse of tweetalige statuut.

Het VABT slaagt erin grote massa’s op straat te brengen via 750 plaatselijke actiecomités, die vaak medewerking krijgen van hun gemeentebesturen. Zo is er een eerste Mars op Brussel in oktober 1961 (met ca. 100.000 deelnemers), een tweede een jaar later en een massabetoging in Antwerpen op 10 november 1963. Het noopt de regering Lefèvre-Spaak (1961-1965) tot aanpassing van de taalwetgeving. Ook de taalgrens wordt in deze periode definitief vastgelegd, zie Vandaag van 31 oktober 2023.
Die betoging, met eisen over federalisme en economische democratie, zorgt tegelijk voor zware discussie binnen het VABT. Verschillende verenigingen nemen ontslag. Op hetzelfde moment kiezen de meest actieve voormannen een andere weg. Zo wordt Wilfried Martens in 1967 voorzitter van de CVP-Jongeren. Maurits Coppieters wordt in 1965 Kamerlid voor de Volksunie.

Na de teloorgang van het VABT ontstaat in 1965, op initiatief van de drie Vlaamse cultuurfondsen, een nieuw samenwerkingsverband: het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen. De meeste verenigingen die nog lid waren van het VABT sloten aan. Het OVV bestaat vandaag nog altijd.