Vandaag 1918: Herman Wagemans, eerste naoorlogse Vlaams-nationale volksvertegenwoordiger

Herman Wagemans wordt geboren in Sint-Lambrechts-Woluwe, en groeit uit tot jurist en Vlaams-nationaal politicus. Tijdens zijn studies rechten aan de KULeuven wordt hij in 1939 preses van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV) en in 1940-1941 hoofdredacteur van het KVHV-tijdschrift Ons Leven, het oudste studententijdschrift van de Nederlanden, gesticht in 1888.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog onthoudt hij zich strikt van elke politieke activiteit. Als advocaat in Antwerpen verdedigt hij talrijke repressieslachtoffers. Dat heeft ‘men’ in ’t oog: om hem lam te leggen wordt hij in november 1945 zelf tot zeven jaar gevangenis veroordeeld op beschuldiging van verklikking, maar in 1946 wordt hij volledig vrijgesproken. Dat doet een en ander voor zijn motivatie bij volgende dossiers…

Samen met Willem De Meyer, met wie hij in de cel heeft gezeten, sticht hij in 1946 het Algemeen Nederlands Zangverbond (ANZ). Ze organiseren onvermoeibaar zangavonden over heel het land, De Meyer als dirigent, Wagemans als spreker.

In 1954 wordt hij op de kartellijst Christelijke Vlaamse Volksunie (CVV) voor het kiesarrondissement Antwerpen verkozen in de Kamer, als eerste Vlaams-nationale volksvertegenwoordiger na de oorlog. Later dat jaar, op 15 december 1954, is hij medestichter van de Volksunie (VU).

Interne onvrede met zijn optreden in de Kamer maakt dat Wagemans in 1958 niet meer aanvaard wordt als VU-lijsttrekker in Antwerpen. Hij wordt vervangen door VU-voorzitter Frans Van der Elst. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1958 komt Wagemans in Antwerpen met een eigen lijst op, maar zonder succes. De onenigheid wordt gelukkig bijgelegd en in 1964 wordt hij voor de VU verkozen in de Antwerpse gemeenteraad, waarin hij blijft zetelen tot 1980. Hij wordt in 1965 ook provincieraadslid.

Daarna zien we Herman Wagemans nog als voorzitter van de Vlaams-Nationale Raad, het Bormshuis (documentatie- en archiefcentrum voor de geschiedenis van de Vlaamse Beweging) en medestichter van de IJzerwake, waarvan hij tot aan zijn overlijden in 2006 erevoorzitter is.