Vandaag 1920: oud-strijders bestormen het parlement in Brussel
De betogers aan het Paleis der Natie
Oud-strijders bestormen het parlement uit onvrede met een wet die de oorlogsvergoeding voor veteranen ongelijk verdeelt. Met succes: de volgende dag stemde de Kamer een gewijzigde tekst.
Aangeboden door de abonnees van Doorbraak
Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.
Ik neem ook een abonnementElk parlement wordt blijkbaar al eens bestormd. Op 29 juli 1920 beleeft ook België de bestorming van het parlement in Brussel. Belgische oud-strijdersverenigingen hadden opgeroepen om te komen betogen voor hun rechten, in dit geval een behoorlijke vergoeding voor hun jarenlange, zware oorlogsinzet. Duizenden oud-strijders trekken door Brussel naar het parlement waar die dag in de Kamer daarover een wetsvoorstel wordt besproken.
De regering poogt de stemming over de vakantie heen te tillen en de oorlogsvergoeding afhankelijk te maken van het inkomen. Dat wordt door de oud-strijders als krenkende ‘aalmoezenpolitiek’ aangevoeld. De verbolgen betogers rukken op naar de Wetstraat. De ordediensten, vermoedelijk sympathiserend met de oud-soldaten, leggen hun niet veel in de weg.
Kamervoorzitter Emile Brunet (BOP/BWP) verdaagt de stemming. Dat is het signaal voor de verzamelde betogers om de deuren open te breken en binnen te stormen. Een aantal betogers buldert verkeerdelijk de Senaatszaal binnen. Bedeesde senatoren wijzen hen beleefd de weg naar de Kamer. De oud-strijders proberen de Kamerleden te overtuigen om de wet dan toch maar aan te nemen. Tevergeefs. De liberale minister Paul-Emile Janson en het katholieke kopstuk Charles Woeste raken in paniek en slaan op de vlucht. Er vallen geen gewonden, alles beperkt zich tot geroep en getier. Uiteindelijk druipt iedereen af, de oud-strijders én de Kamerleden.
De bestorming heeft twee gevolgen: de volgende dag al keurt de Kamer ijlings het wetsvoorstel goed in de versie die de betogers hadden geëist, namelijk een gelijke oorlogsvergoeding voor alle oud-strijders, onafhankelijk van hun inkomen. En er wordt een smeedijzeren hek aangebracht om ongenode gasten buiten het parlement te houden. Dat hek staat er nog altijd.
Let wel: alhoewel er ook vele Vlamingen aan deelnamen was de parlementsbestorming van 1920 een initiatief van Belgische oud-strijdersverenigingen, niet van Vlaamse. Mogelijk is dit de reden waarom de parlementsbestorming in onze officiële geschiedschrijving niet als ‘antidemocratisch’ wordt gebrandmerkt.
Luc Pauwels is historicus, gewezen bedrijfsleider en stichtte het tijdschrift 'TeKoS'.
Frans Daels wordt Vlaamsgezind als militair arts aan het IJzerfront. Hij zet de IJzerbedevaarten mee op, daarnaast is hij een veelvuldig gelauwerd arts vanwege zijn medisch onderzoek.
Amerikakenners Roan Asselman en David Neyskens bespreken de actualiteit aan de overkant van de oceaan.
