Vandaag 1920: Piet Paardekooper, Nederlandse taalkundige, vurig sympathisant van de Vlaamse Beweging, auteur van ‘Er zijn geen Belgen’

Op 6 november 1920 wordt in Zoeterwoude (Zuid-Holland) de Nederlandse taalkundige Piet Paardekooper geboren.

Na de middelbare school studeert Paardekooper Nederlandse taal- en letterkunde aan de Rijksuniversiteit Leiden en aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Na zijn doctoraalexamen in 1943 geeft hij les in het middelbaar onderwijs. Eens de Tweede Wereldoorlog voorbij bestudeert hij de Zuid-Nederlandse dialecten aan de KULeuven.

In Leuven wordt Piet Paardekooper een vurig sympathisant van de Vlaamse Beweging. De Vlaamse auteur André Demedts brengt hem ook in contact met Frans-Vlaanderen. In 1962 geeft Paardekooper zes lezingen voor de Nederlandse KRO-radio. Samen worden ze uitgegeven onder de titel Er zijn geen Belgen. Hij neemt stelling voor de culturele eenheid van Vlaanderen en Nederland en tegen de discriminatie van de Vlamingen in België. Hij schuwt de controverse niet. ‘Met scherpe woorden stelde hij de achterstelling van de Vlamingen in België aan de kaak. Zijn voordrachten over de sporen van de Franse culturele bezetting die hij overal in Vlaanderen vond, over de culturele eenheid tussen Vlaanderen en Nederland en over de taaldiscriminatie van de Vlamingen, brachten in België een polemiek op gang’ (Nele Bracke).

Daarop verbiedt de Belgische minister van Justitie, Piet Vermeylen, hem het land nog binnen te komen. Pas na hevig protest in de Belgische Kamer voor Volksvertegenwoordigers wordt dit verbod weer ingetrokken. Het gevolg is dat de talrijke lezingen die Paardekooper nadien in Vlaanderen geeft een ongezien succes kennen.

Paardekooper gaat spreken in onder meer Gent, Mortsel, Antwerpen en Leuven, op uitnodiging van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV) en de Vlaamse Volksbeweging (VVB). Maar in 1964 krijgt Paardekooper nogmaals een spreekverbod opgelegd, nu voor de 11 juliviering van de VVB in Mechelen. In 1965 bereidt hij opnieuw een reeks radio-uitzendingen voor de KRO voor waarin hij openlijk de VU steunt. Bij de KRO schrikken ze zich een hoedje en verbieden de uitzendingen.

In Vlaanderen loopt het niet veel beter: eveneens in 1965 verbiedt de Rijksuniversiteit Gent een lezing van Paardekooper en Maurits Coppieters. Toch wordt Paardekooper in 1970 hoogleraar Nederlandse taalkunde aan de KULeuven, campus Kortrijk. Vanaf 1985 bezoekt Paardekooper een aantal Zuid-Afrikaanse universiteiten, waarbij hij ijvert om de banden tussen Afrikaans en Nederlands weer aan te halen.

Op wetenschappelijk vlak is Paardekooper onder meer bekend om zijn diachrone en synchrone studies, zijn analytische beschrijving van het Standaardnederlands en zijn syntactische ontleedsymbolen, ook wel de ‘methode Paardekooper’ genoemd.

Piet Paardekooper overlijdt op 1 mei 2013 in Snaaskerke (West-Vlaanderen); hij is dan 92.