Vandaag 1941: bijna koningin – Lilian Baels, een Belgische story

Tijdens de 18-daagse veldtocht (10 tot 28 mei 1940) probeert de West-Vlaamse provinciegouverneur Hendrik Baels voor een aantal dringende bestuurszaken minister van Binnenlandse Zaken Arthur Vanderpoorten te bereiken. Die bevindt zich aan de kust, maar toch lukt het niet. Baels raakt betrokken in een ongeval en kon naar eigen zeggen door de vluchtelingenstroom niet meer naar Brugge terugkeren. Het feit dat Baels Brugge had verlaten voor de aankomst van de bezetter, wordt gezien als een geval van postverlating en hij wordt door koning Leopold III van België, op voorstel van Vanderpoorten, afgezet als gouverneur.

Tot zover is het een vrij banale ambtelijke aangelegenheid. Maar dan. Het Koninklijk Besluit over de afzetting van gouverneur Baels wordt ‘gezien de verwarde omstandigheden’ niet gepubliceerd. Heel de oorlog verblijft Hendrik Baels in Frankrijk. Op 11 september 1941 trouwt zijn dochter Lilian Baels voor de kerk met koning Leopold III. Op 7 december 1941 laat kardinaal Jozef Van Roey in alle kerken een brief voorlezen: de koning en Lilian waren de dag voordien burgerlijk getrouwd terwijl ze op 11 september al kerkelijk in het huwelijk waren getreden.

Dat is de omgekeerde volgorde dus. Een kluif voor kerkjuristen. Verder wordt bekendgemaakt dat Lilian geen koningin zal worden en dat eventuele kinderen geen aanspraak op de troon kunnen maken. Lilian krijgt de titel ‘prinses van Retie’.

Het waarom van deze vreemde gang van zaken wordt weldra duidelijk: Lilian is zwanger. Op 18 juli 1942 wordt prins Alexander van België geboren. Meteen groeit de twijfel over het kerkelijk huwelijk, waarover geen enkel document blijkt te bestaan, enkel het woord van de kardinaal.

Inmiddels zijn alle stukken uit de periode van 4 januari tot 3 mei 1940, dus ook het afzettingsbesluit van vader Hendrik Baels en alle eensluidende afschriften ervan, uit het dossier Baels op het ministerie van Binnenlandse Zaken verdwenen. Zowel de secretaris van de koning, Robert Capelle, als prinses Lilian Baels blijken documenten uit het dossier te hebben opgevraagd en nooit meer teruggegeven.

Lilian Baels sterft op 7 juni 2002, op de leeftijd van 85. Ze ligt begraven in de koninklijke crypte van de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Laken, bij koning Leopold III en zijn eerste vrouw, koningin Astrid van Zweden.