Vandaag 1963: Jef Goossenaerts overleden, leidde twee levens voor Vlaanderen

In Astene (Oost-Vlaanderen) overlijdt Jef Goossenaerts (81), een bijzonder invloedrijke Vlaming met twee levens, één als wetenschapper, een ander als Vlaams voorman.

Hij studeert Germaanse filologie in Gent en wordt er voorzitter van de Rodenbach Vrienden, de voorloper van het KVHV. In 1906 is Goossenaerts voorzitter van het Vlaams Wetenschappelijk Studentencongres. Hij wordt leraar, eerst in Wallonië, daarna in Gent (1912). Op het Davidsfondscongres van 1912 in Antwerpen zet hij een praktisch en modern taalgrensprogramma uiteen. In 1914 sticht hij een pluralistisch Vlaams Kunstenaarsverbond.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog wil Goossenaerts van geen activisme weten. In 1915 raakt hij betrokken bij een geallieerde spionagezaak. De Duitsers veroordelen hem tot tien jaar dwangarbeid. In het gevangenenkamp in Göttingen geeft hij les aan krijgsgevangenen, organiseert Vlaams theater en redigeert het blad Onze Taal.

Eind 1918 keert Goossenaerts terug naar Gent, maar als leraar wordt hij tot ontslag gedwongen, verdacht van Vlaamsgezindheid. Hij werkt als secretaris van Het Vlaamse Volkstoneel (1920-1923) dat hij mee heeft opgericht. In 1919 wordt hij officieel buiten vervolging gesteld, maar pas in 1926 onderwijst hij opnieuw op het Gentse atheneum, dankzij de socialistische minister Camille Huysmans. Goossenaerts radicaliseert zienderogen en hoopt op een staatsgreep van de teruggekeerde Vlaamse frontsoldaten.

Zijn huis wordt een hoofdkwartier van Vlaams-nationale activiteit. Hier wordt de eerste naoorlogse samenkomst van de Frontraad gehouden. Goossenaerts is medeoprichter van het Verbond der Vlaamse Oudstrijders (VOS) en coördineert Vlaamse straatmanifestaties. De tweede IJzerbedevaart (1921), waarvan hij medeorganisator is, wordt een dusdanig succes dat men hem jaarlijks gaat houden.

Het tweespan Goossenaerts-Frans Daels wordt de gangmaker van een brede actie voor de vernederlandsing van het hoger onderwijs, van de wetenschapsbeoefening in Vlaanderen en van de jaarlijkse Wetenschappelijke Congressen. Tegelijk is hij raadgever van de Gentse studenten in hun strijd voor de vernederlandsing van de universiteit. Daarnaast is Goossenaerts ook nog betrokken bij de stichting en werking van het Vlaamse Volkstoneel, het Vlaams Economisch Verbond (VEV), de Vlaamse Ingenieursvereniging, het Vlaams Kruis, enz.

Tijdens de bezetting staat Goossenaerts aan het hoofd van Volk en Wetenschap, een vereniging die zijdelings in VNV-vaarwater terechtkomt. In 1944 wordt Goossenaerts drie maanden gevangengezet, maar in 1947 buiten vervolging gesteld.

Na de Tweede Wereldoorlog ijvert Goossenaerts in de hulpverlening aan de door de repressie getroffen Vlamingen. Vanaf 1948 is hij opnieuw lid van het IJzerbedevaartcomité, maar neemt niet meer deel aan de IJzerbedevaarten uit protest tegen de Belgische vlag die er (soms) hangt.

In 1968 wordt op zijn initiatief de Marnixring gesticht, bedoeld om ‘de Nederlandse taal- en cultuurgemeenschap te dienen’, een Vlaamse tegenhanger van bestaande serviceclubs die Belgisch georiënteerd zijn en soms nog het Frans als voertaal hadden.