Vandaag 1974: Hendrik Diels overleden, Vlaams Wagnerdirigent

De beroemde Vlaamse dirigent Hendrik Diels overlijdt op 10 december 1974 in Parijs. Hij is 73. Hij werd geboren in Antwerpen, studeert er muziek en volgt in het Zwitserse Bazel een dirigentenopleiding. In 1931 wordt hij dirigent van de Koninklijke Vlaamse Opera (KVO), waar hij zich onmiddellijk laat opmerken met een opvoering van Die Walküre.

Hij maakt naam als Wagnerdirigent, o.m. met de uitvoering in 1943-1944 van de hele Wagnercyclus in de KVO. Als Wagner- en Straussdirigent wordt hij ook door verscheidene Duitse operahuizen en belangrijke Europese orkesten geëngageerd.

Daarnaast zet Diels zich onvermoeibaar in voor de Vlaamse muziek, vooral voor Peter Benoit en Jef van Hoof. Net voor de Tweede Wereldoorlog, op 10 januari 1940 leidt hij het orkest van Radio Köln in een rechtstreeks uitgezonden concert met werk van Benoit, Emiel Wambach, Edward Verheyden, Jef van Hoof, August de Boeck, Maurits Schoemaker en Arthur Meulemans.

Tijdens de oorlog bereikte Diels’ dirigentencarrière zowel in Vlaanderen als in Duitsland een hoogtepunt. Met het door hem gestichte Philharmonisch Orkest van Antwerpen brengt hij haast exclusief Vlaamse en Duitse muziek. Op 9 juli 1941 programmeert hij in Darmstadt werk van Benoit, Van Hoof, Lieven Duvosel, De Boeck en César Franck.

In mei 1945 wordt Diels aangehouden. Hij wordt tot drie jaar veroordeeld wegens culturele collaboratie. In het begin van de jaren 1950 geeft hij concerten ten voordele van het Comité voor Werkloze Orkestmusici. Ook hier programmeert hij stelselmatig Vlaamse muziek, waardoor de concerten uitgroeien tot Vlaamsgezinde manifestaties. In 1956 wordt hij in ere hersteld en kan hij zijn carrière als dirigent weer opnemen. Diels is ook een graag geziene dirigent op het Vlaams Nationaal Zangfeest (vanaf 1937) en de IJzerbedevaart (vanaf 1958).

Vanaf 1957 is hij gedelegeerd bestuurder van SABAM, waar hij zich inzet voor de belangen van de Vlaamse componisten. Hij sterft in Parijs tijdens een internationale conferentie over auteursrechten. Vorig jaar nog werd Hendrik Diels als ‘onze Rik’ opgevoerd in Tom Lanoyes roman De draaischijf.