11 augustus. Net binnen: Friedrich Wilhelm Jahn geboren, leerde zijn volk turnen en gemeenschapsdenken

1999   Totale zonsverduistering, extreem breed, namelijk tussen Cornwall (Groot-Brittannië) en India.

1979   Na het doorbreken van een dam bij Morvi in het westen van India sterven minstens 20 000 mensen door de vloedgolf die de hele streek bedelft onder een ongeziene watermassa.

1965   Begin van de rassenrellen in Watts, een wijk van Los Angeles (Californië).

1964   Mao Zedong vertelt aan een Japanse delegatie die Beijing bezoekt: ‘Er zijn te veel gebieden bezet door de Sovjet-Unie. Daar moet nog een en ander vereffend worden, we hebben de rekening nog niet gepresenteerd’.

Koning Hoessein van Jordanië (1935-1999)

1952   Hoessein bin Talal (1935-1999) wordt koning van Jordanië.

Toen hij een jaar eerder met zijn grootvader, koning Abdoellah I van Jordanië, Jeruzalem bezocht en ze de Al-Aqsamoskee betraden voor het vrijdaggebed werd er op de trappen van de moskee een aanslag op ze gepleegd door Mustapha Shukri Usho. De koning kwam hierbij om het leven, maar Hoessein raakte wonderwel slechts lichtgewond omdat een kogel afketste op een medaillon dat hij op aandringen van zijn grootvader op zijn borst had gespeld.

1945   In het Belgische Staatsblad verschijnen de statuten van het pas opgerichte Vlaamse en socialistische August Vermeylenfonds. De statuten zijn getekend door Achilles Mussche, Raymond Herreman, Oscar de Swaef en Fernand V. Toussaint.

1945   Het al sinds 1867 bestaande liberale weekblad Het Volksbelang wordt het orgaan van het Liberaal Vlaams Verbond (LVV).

1933   Geboorte in Beerzel (Putte, Antwerpen) van Vital Peeters, Vlaams-nationaal strijder. Als lid van de Blauwvoetvendels wordt hij samen met zijn tweelingbroer Erik een regelmatige deelnemer aan – en weldra organisator van – alle propagandatochten van de Vlaamse Concentratie en later van de Volksunie (VU). In die partij klimt hij op tot lid van de partijraad. Als sociaal controleur vertegenwoordigt hij tevens zijn partij in het OCMW van Groot-Antwerpen. Hij ijvert tevergeefs voor samenwerking tussen de VU en het Vlaams Blok. Hij wordt lid van het IJzerbedevaartcomité en beheerder van het Algemeen Nederlands Zangverbond, maar sterft dan in 1987, op de leeftijd van 53.

Het Vredespaleis in Den Haag

1919   Overlijden in Lenox (Massachusetts) van Andrew Carnegie (83), Schots-Amerikaans grootindustrieel en filantroop. De Carnegie Hall in New York is naar hem genoemd. Hij schonk de Nederlandse staat 1,5 miljoen dollar voor de bouw van een Vredespaleis in Den Haag, nu de zetel van het Permanent Hof van Arbitrage en het Internationaal Gerechtshof van de Verenigde Naties.

1919   De sociaaldemocraat Friedrich Ebert (1871-1925), de eerste president van de nieuwe Duitse Republiek, ondertekent de grondwet: de Weimarrepubliek is een feit. Ze zal het een kleine 14 jaar uithouden.

National Library of Scotland

Hugh MacDiarmid (1892-1978)

1894   Geboorte in Langholm (Schotland) van Hugh MacDiarmid, dichter en Schots nationalist. Tegelijk is hij overtuigd communist. Daardoor wordt hij in de jaren 1930 uitgesloten uit de National Party of Scotland wegens zijn communistische standpunten en gelijktijdig uit de communistische partij wegens zijn Schots-nationalistische gezindheid. Als hij in de Who’s Who wordt opgenomen, laat hij bij zijn hobby’s vermelden ‘anglofobie’. Hij overlijdt in 1978, 86 jaar oud.

1877   De Amerikaanse astronoom Asaph Hall (1829-1907) ontdekt twee manen van de planeet Mars, Phobos en Deimos.

1876   Geboorte in Marquillies, nabij Rijsel, van de dichter Léon Bocquet. Deze vriend van Albert Samain publiceert prachtige verzen over zijn geboortestreek en richt in januari 1900 het tijdschrift Le Beffroi (het belfort) op, dat een intellectuele heropleving van Frans-Vlaanderen nastreeft.

1854   In Wenen neemt Franz II de erfelijke titel van keizer van Oostenrijk aan en herstelt hij de tweekoppige adelaar als zijn embleem van zijn rijk.

Karel Broeckaert (1767-1826)

1826   Overlijden in Aalst van Karel Broeckaert (59), Vlaams journalist en auteur. Geboren in 1767 was hij een typische vertegenwoordiger van de generatie die in de Franse bezettingstijd de weg naar het eigen volk zoekt. Hij wordt lid van de Gentse rederijkerskamer De Fonteine en uitgever van het Dagelyks nieuws van Vader Roeland, naar het voorbeeld van het Parijse revolutionaire blad Le Père Duchesne van Hébert. Vanaf nr. 11 wijzigt Broeckaert de titel in Dagelyks Nieuws van klokke Roelandt. Er verschijnen zeventig nummers van. Broeckaert was ook de voornaamste opsteller van De Syssepanne (sauspan) ofte den Estaminé der Ouderlingen (oktober 1795-mei 1798, tweemaal per week).

Broeckaert citeert eigentijdse Engelse en Franse filosofen (onder wie Voltaire en Benjamin Franklin), is politiek liberaal en republikeins gericht, maar gematigd van opvatting. Hij verdedigt de godsdienst, maar hekelt bijgeloof en volksdevotie. Hij staat aan de kant van ‘de kleine mensen’ (dit is de derde stand) en noemt de Noord-Nederlanders ‘onze Landgenoten’. Humor, rake typering en een levendige, kleurige taal kenmerken zijn stijl, ook in zijn in 1815 verschenen verhaal Jellen en Mietje, een eerste kleine roman in de Zuid-Nederlandse letterkunde, geïnspireerd door Kobus en Agnietje van Justus van Effen maar, oordeelt literatuurhistoricus Jozef Smeyers, veel levensechter.

1792   De Franse burgers worden door de revolutionaire machthebbers opgeroepen om de Nationale Conventie te kiezen. De nieuwe wetgevende vergadering zal worden gekozen door amper een tiende van de kiezers. Van de afgevaardigden telt men voor meer dan een derde advocaten en een vijftigtal geestelijken, maar geen enkele arbeider of boer.

1778   Geboorte in Lanz (Brandenburg) van de Duitse politicus en pedagoog Friedrich Ludwig Jahn. Tijdens de bevrijdingsoorlog tegen de Fransen (1813-1815) is hij bataljonsoverste in het Lützow Vrijkorps. Hij wordt beroemd als auteur van Deutsches Volkstum (1810), een basiswerk van het Duitse volksnationalisme, en oefent aanzienlijke invloed uit op de studentencorporaties. Op de Berlijnse school van Plamann legt hij ook de grondslag voor populaire gymnastiek, wat hem de bijnaam ‘Turnvater’ (vader van de gymnastiek) oplevert. Hij overlijdt in 1852 op de leeftijd van 74.

-480   Slag bij Thermopylae (traditionele datum). Koning Leonidas van Sparta bezet de bergpas met 300 Spartanen, bijgestaan door 6000 andere Grieken. Tegenover hem staat het machtige Perzische leger met niet ver van twee miljoen man. De Grieken kunnen de troepen van Xerxes twee dagen in toom houden. Op de derde dag, toen de Perzen erin waren geslaagd de tegenstander langs achteren in te sluiten, laat Leonidas zijn bondgenoten naar huis vertrekken en kondigt zijn mannen aan dat ze diezelfde avond ‘allemaal bij Hades zullen eten’.

De Spartanen worden tot de laatste man gedood. Ondanks de verovering van Athene door de Perzen weten de Grieken hun onafhankelijkheid te behouden na de triomfen van Salamis en Plataeae. De moed en opoffering van de Spartanen worden snel legendarisch. Op de top van Kolonós, het toneel van de laatste veldslagen, wordt een mausoleum opgericht met de inscriptie van de dichter Simonides van Keos: ‘Als je langskomt, vertel dan Sparta dat wij hier gevallen zijn omdat we zijn wetten hebben gehoorzaamd’.