12 DECEMBER, net binnen: Gandhi ontmoet Mussolini

Elk jaar    Door de Verenigde Naties is 12 december uitgeroepen tot de Internationale Dag van de Neutraliteit. Waarvoor dit precies staat is niet geheel duidelijk. Het is een officiële feestdag in Turkmenistan.

Eva Besnyö (1910-2003)

2003     Overlijden te Laren van de Hongaars-Nederlandse fotografe Eva Besnyö (93), o.m. bekend voor haar kinderzegels van de Nederlandse post.

1979     Rhodesië wijzigt zijn landsnaam in Zimbabwe.

1974     Overlijden te Villeneuve-Saint-Georges (Île-de-France) van Jean Adigard des Gautries, Normandisch historicus en regionalist, hoogleraar en diplomaat. Hij is geboren in 1889 en militeert vanaf zijn twintigste voor de Normandische zaak, toen hoofdzakelijk gericht op de hereniging van Normandië die pas tot stand zal komen in 2016. Hij verblijft lange jaren in Scandinavië en bestudeert heel zijn leven de Normandische geschiedenis, toponymie en antroponimie (naamkunde). De Normandische Beweging heeft hem tot erevoorzitter benoemd.

Louis Zimmer (1888-1970)

1970    Overlijden te Lier van Louis Zimmer (82), Vlaams uurwerkmaker en astronoom. Naar hem werd in Lier de Zimmertoren genoemd. Dat is de middeleeuwse Corneliustoren, waarin zijn ‘Jubelklok’ werd geïnstalleerd. Die telt 57 wijzerplaten, waarvan 13 zich aan de buitenkant van de toren bevinden. Zimmer bouwt een nog veel uitgebreidere versie, de ‘Wonderklok’, voor de Wereldtentoonstelling van 1935 in Brussel. Hij haalt de klok echter terug naar Lier nadat ze in Brussel moedwillig beschadigd werd. In 1938 wordt de klok naar de Verenigde Staten gestuurd om te worden tentoongesteld. Door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog raakt de klok verloren. In 1953 vindt men ze terug en stuurt men ze naar Lier. Ze staat nu opgesteld in een paviljoen naast de Zimmertoren.

1943    Moord op de Bretoense voorman Yann-Vari Perrot (66), een parochiepriester die in 1905 de culturele vereniging Bleun-Brug (heidebloem) had opgericht voor de verdediging van de Bretoense taal en tradities. Hij wordt omgebracht in een holle weg op de terugkeer van een buitenkapel waar hij de mis had opgedragen. De daders zijn nooit geïdentificeerd. Perrot was goed bevriend met de Frans-Vlaamse priester en voorman Jean-Marie Gantois.

1941     Bezoek van Anton Mussert, de leider van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) in Nederland aan Adolf Hitler in de Rijkskanselarij, Berlijn. Nadat hij zijn eed aan de Führer heeft afgelegd brengt Mussert in zijn gesprek met Hitler zijn Heel-Nederlandse visie ter sprake. Adolf Hitler wijst een vereniging van Nederland en Vlaanderen direct af.

1936    De Moerdijkbrug over het Hollands Diep, tussen Noord-Brabant en Zuid-Holland wordt in gebruik genomen voor het autoverkeer. Daardoor wordt het een stuk makkelijker om vanuit Brussel of Antwerpen naar Rotterdam of Amsterdam te rijden.

1931     Aankomst in Rome van de Indische vrijheidsstrijder Mahatma Gandhi. De paus weigert hem te ontvangen. Gandhi bezoekt de Opera Nazionale Balilla, de fascistische jeugdbeweging, en heeft een gesprek met Mussolini. De fascistische filosoof Giovanni Gentile schrijft het voorwoord voor de autobiografie van Gandhi.

1909    Geboorte te Antwerpen van Armand Boni, Vlaams priester die een groot deel van zijn leven in Duitsland woonde als aalmoezenier in het Belgisch leger en pastoor in de buurt van Aken. Hij is de auteur van talrijke historische romans en cultuurhistorische studies.

Adiel Debeuckelaere (1888-1979)

1888     Geboorte te Handzame van Adiel Debeuckelaere, aanvoerder van de Frontbeweging aan de IJzer tijdens de Eerste Wereldoorlog, daarna Vlaams-nationaal politicus. Na schitterende studies in de klassieke filologie aan de Rijksuniversiteit Gent studeert hij verder in Marburg an der Lahn, Leiden en Rijsel (Frans-Vlaanderen) en staat klaar om naar Rome te vertrekken als de Eerste Wereldoorlog uitbreekt. Hij wordt opgeroepen, maar weigert een officiersopleiding. Samen met andere Vlaamse intellectuelen organiseert hij aan het IJzerfront de sociaal-culturele actie en de politieke agitatie onder de frontsoldaten. Hij wordt de onbetwiste leider, de ‘ruwaard’ van de Frontbeweging. Meestal neemt hij de beslissingen over acties van de Frontbeweging na overleg met zijn secretarissen Filip de Pillecyn en Hendrik Borginon en de zogenaamde Legervergadering die vertegenwoordigers uit elke legerdivisie telde, daaronder Joris van Severen. Debeuckelaere is de opsteller van de eerste Open Brief van de Frontbeweging aan de koning der Belgen, Albert I. Debeuckelaere wordt redacteur bij De Belgische Standaard en voert besprekingen om het blad voor een radicaler Vlaams standpunt te winnen, wat echter mislukt. Daarna onderhandelt hij met de uitgever van Ons Vaderland, dat de spreekbuis van de overtuigde Vlaamsgezinde soldaten wordt.

Debeuckelaere wordt in september 1918 gevangengenomen tijdens gevechten in Bikschote. De Duitsers ontdekken snel dat hij de leider van de Frontbeweging is. Ze hopen hem te kunnen gebruiken voor hun propaganda, maar Debeuckelaere houdt de boot af, ook tegenover de activisten. Na 1918 is Debeuckelaere een van de stichters van het Verbond der Vlaamse Oud-strijders (VOS).

In 1919 wordt hij in Antwerpen tot volksvertegenwoordiger gekozen voor de Frontpartij. Tussendoor promoveert hij op 7 juli 1921 tot doctor in de rechten aan de KULeuven. Bij de parlementsverkiezingen van 1921 stelt hij zich opnieuw kandidaat, ditmaal in Brugge. Maar zijn rol aan het IJzerfront en zijn gevangenschap is de Belgicisten niet ontgaan. Tien dagen voor de stembusgang laat men hem arresteren, op beschuldiging van hoogverraad. Het proces, eindigt in 1922 met een vrijspraak. Maar hij is intussen zijn Kamerzetel kwijt. Hij wordt nog provincieraadslid, volksvertegenwoordiger voor Aalst, op de lijst van het VNV, en van 1939 tot 1946 provinciaal senator voor Oost-Vlaanderen, voor dezelfde partij.

In mei 1940 was Debeuckelaere het enige Vlaams-nationale parlementslid dat de Belgische regering naar Frankrijk volgde. Bij de bevrijding, in september 1944, werd Debeuckelaere geïnterneerd, maar reeds op 24 december 1944 zonder meer vrijgelaten. Na de oorlog oefent hij geen politiek mandaat meer uit, maar blijft bedrijvig in de acties voor amnestie en in het IJzerbedevaartcomité.

1883      Geboorte in Antwerpen van de Heel-Nederlandse historicus Leo van der Essen (1883-1963). In 1935 houdt hij een bekend gebleven lezing De historische verbondenheid der Nederlanden. Hij is geheim lid van het Verdinaso en als onder impuls van Joris van Severen in 1939 de Vereniging België-Nederland-Luxemburg wordt opgericht is Leo van der Essen er de eerste voorzitter van. Tegelijk is hij hoogleraar aan de KULeuven en secretaris-generaal van deze universiteit van 1930 tot 1961.

1870    Joseph H. Rainey uit South Carolina wordt het eerste zwarte lid van het Amerikaans Congres.

1866      Jan de Laet, volksvertegenwoordiger van de Antwerpse Meetingpartij, hekelt in de Kamer de verfransing van het gerecht. Hij stelt voor dat niemand nog rechter zou worden benoemd in Vlaanderen indien hij geen Nederlands kent. De liberale meerderheidsfractie stemt tegen, op August de Maere na.

1843     Overlijden in Berlijn van koning Willem I van Oranje-Nassau (71), koning van de Verenigde Nederlanden 1815-1830.