19 maart. Net binnen: Anton Falck geboren, grondlegger van de Verenigde Nederlanden

Jan Greshoff (1888-1971)

1971   Overlijden in Kaapstad (Zuid-Afrika) van Jan Greshoff (82), journalist, schrijver, dichter en criticus die achtereenvolgens in Nederland, Brussel en Zuid-Afrika woonde. Naast zijn journalistiek werk publiceert hij minstens een boek of dichtbundel per jaar. Greshoff was vanaf 1908 werkzaam als journalist, onder andere bij het Dagblad van Zuid-Holland.

Vanaf 1916 werkt hij op de kunstredactie van De Telegraaf en van 1920 tot 1923 is hij hoofdredacteur van de Nieuwe Arnhemsche Courant. Daarna maakt hij als freelance-journalist veel buitenlandse reizen Zo leert hij onder meer Emile Verhaeren en Gaston Gallimard kennen. Van 1927 tot 1939 verblijft hij in Brussel, als cultureel correspondent van de Nieuwe Rotterdamsche Courant. Vanaf 1932 werkt hij ook mee aan Groot Nederland, ‘Letterkundig maandblad voor Nederland en Vlaanderen’. De roman Kaas van Willem Elsschot is opgedragen aan Greshoff. In 1966 krijgt hij de Constantijn Huygens-prijs.

1940   Overlijden in Brussel van Gustaaf Sap (56), Vlaams hoogleraar en katholiek politicus. Zie Vandaag van 21 januari, zijn geboortedag.

Ursula Andress (°1936)

1936   Geboorte in Ostermundigen (Bern) van Ursula Andress, Zwitsers actrice, eerste ‘Bondgirl’ in Dr. No (1962) en Casino Royale (1967). Door deze optredens breekt de bikini wereldwijd door.

1917   De Russische revolutie is in voorbereiding, maar Oekraïne loopt daarop vooruit. Hier neemt ze geen communistische, maar volledig nationale vorm aan. Op 19 maart 1917 heeft in Kiev onder de blauw-gele nationale vlag een betoging plaats van meer dan 100 000 man, waaronder een enorm aantal boeren.

1898   De overheid mag in België voortaan financiële hulp verlenen aan ziekenfondsen met een invaliditeitsfonds. Veertien jaar later wordt dit gewijzigd: vanaf 5 mei 1912 is de overheid verplicht financiële hulp te verlenen aan ziekenfondsen met een invaliditeitsfonds.

1897   Geboorte in Antwerpen van Jef Missoorten, Vlaams militant en Heel-Nederlander. In 1914 komt hij op zijn 17 aan het IJzerfront als oorlogsvrijwilliger. Na de oorlog werd Missoorten in Antwerpen lid van de Frontpartij en in 1924 van de Vlaams-Nationale Wacht, daarna van het Vlaams Verweer. Na een intern conflict wordt hij uitgesloten. Het zal hem nog overkomen. Hierna sticht hij de Vlaamse Militie, die zich in 1931 aansluit bij het pas opgerichte Verbond van Dietse Nationaal Solidaristen (Verdinaso) van Joris van Severen. In de zomer van 1932 krijgt Missoorten de leiding van de Dinaso Militie (DM), in opvolging van de oud-strijder Daniël Maes, die om gezondheidsredenen moet afhaken.

Missoorten is kleermaker van beroep. Hij ontwerpt de uniformen voor de genoemde formaties. Na de omvorming van de Dinaso Militie tot Dinaso Militanten Orde (DMO), in augustus 1934, komt het binnen de DMO tot een aantal wrijvingen tussen de (meer politieke) Jef François en de (meer militaire) Missoorten, wat in het voorjaar van 1936 tot het ontslag van deze laatste leidt.

Bij de totstandkoming in 1941 van de Eenheidsbeweging-VNV, wordt hij officier in de Dietsche Militie – Zwarte Brigade en vervolgens bij de Vlaamse Wacht. Maar in 1943 hekelt Missoorten in een VNV-publicatie de leider van de Duits-Vlaams arbeidsgemeenschap (DeVlag), Jef van de Wiele, als ‘… de Grote Zoeker in de club van de Vaderlandslozen’. Een allusie op diens in 1942 verschenen ‘Op zoek naar een vaderland’. Hiervoor wordt Missoorten gearresteerd en een tiental dagen opgesloten. In september 1944 wijkt hij uit naar Duitsland en meldt zich bij een Vlaamse afdeling van de FLAK, de luchtafweer. Na de oorlog duikt hij onder. In 1950 geeft hij zich vrijwillig aan en wordt na een korte internering in Merksplas wegens gezondheidsredenen op vrije voeten gesteld. Hij overlijdt in 1964 op de leeftijd van 67.

Joseph Lebeau (1794-1865)

1865   Overlijden in Huy (Luik) van Joseph Lebeau (71), Waals jurist, vrijmetselaar en links-liberaal politicus. Vanaf 1819 – hij is dan 25 – is hij in Hoei lid van de loge ‘Les Amis de la parfaite intelligence’. Hij is een van de meest Fransgezinde architecten van het België van 1830 en de sluwe uitvinder van het unionisme, de alliantie van katholieken en liberalen ‘tegen koning Willem I’, maar eigenlijk tegen de eenheid van de Nederlanden. Met de gebroeders Charles en Firmin Rogier, beiden van Franse nationaliteit, en de Luikse advocaat Paul Devaux geeft hij daartoe het blad Le Politique uit. Lebeau is lange tijd volksvertegenwoordiger en enkele malen minister, maar nooit voor lange tijd.

Hoe Fransgezind Lebeau ook blijkt, blind voor de realiteit is hij niet. In 1830 geeft hij toe ‘que l’écume de la France débordait sur la Belgique’ (dat het Franse schuim overspoelde naar België). Het is Joseph Lebeau die in 1832 de Franse maarschalk Gérard met zijn troepen naar Antwerpen haalt om het Nederlandse verzet te breken.

1777   Geboorte in Utrecht van Anton R. Falck, jurist, politicus en diplomaat, maar vooral een van de architecten van de hereniging der Nederlanden in 1815. Hij promoveert in 1799 te Leiden in de rechten en toont zijn hele leven een actieve literaire en filosofische belangstelling. In 1801 wordt Falck advocaat bij het Hof van Holland. In 1802 wordt hij benoemd tot legatiesecretaris van de Nederlandse ambassade in Madrid en van 1806 tot 1810 vervult hij hoge functies in het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. Gedurende de inlijving bij Frankrijk blijft hij ver van de collaboratie en is hij ambteloos burger. Bij de bevrijding in 1813 speelt hij in Amsterdam een belangrijke rol als kapitein van de schutterij.

Al voor 1813 wenst Falck de vereniging van Noord en Zuid, hierop attent gemaakt door onder meer de geschriften en de ideeën van zijn vriend David J. van Lennep.

In 1814 vergezelt hij koning Willem I naar Parijs. Daar stelt Falck de VIII Artikelen op die als grondslag dienden voor de hereniging van de Noordelijke en Zuidelijk Nederlanden. In het nieuwe koninkrijk is hij van 1818 tot 1824 minister van onderwijs en nationale nijverheid en koloniën. Onder zijn leiding begint het doorgedreven herstel van de Nederlandse taal en cultuur in onze gewesten en tegelijk de economische heropbouw. Niet toevallig heeft Willem I onderwijs en economie aan één man toevertrouwd. In beide zag hij krachtige instrumenten om de Nederlandse eenheid te versterken.

Zijn diplomatieke loopbaan herneemt Falck in 1824 als ambassadeur in Engeland. Hij wordt als ambassadeur in 1830 echter gedwongen mee te werken aan de scheiding van hetgeen hij in 1814 met veel enthousiasme bijeengebracht heeft. Nog in september 1830 hoopt hij dat niet alles vanwege ‘Waalse warhoofden’ te gronde zal gaan, maar spoedig wordt België door de mogendheden erkend en is het hem te veel. In 1832 neemt hij ontslag. Hoewel zwaar lijdend onder jicht aanvaardt hij in 1839 uit loyauteit tegenover Willem I toch nog de benoeming tot gezant te Brussel. Daar overlijdt hij in 1843, net voor zijn 66ste verjaardag.