Catalonië moet niet rekenen op internationale pers

Een ‘illegaal referendum’, zo omschrijft The Economist het Catalaanse referendum onomwonden. Wie zoals ondergetekende het Catalaanse streven enigszins genegen is en toevallig deze week ook de vraag kreeg om zijn abonnement te vernieuwen, maakt dit ongenuanceerde en zelfs onwaarachtige artikel de keuze alvast iets gemakkelijker.

Sinds The Economist zich tien jaar geleden uitsprak voor een Belgische opdeling – een ‘praline divorce’ – kiezen de redacteurs bewust voor een status quo wanneer de staatsopdeling in het gedrang komt.

Hamsteren

Het bewuste artikel maakte zoveel ophef destijds – niet alleen in België maar ook in EU-middens – dat het weekblad sindsdien elke confrontatie uit de weg gaat en zit mooi schaart achter de Westfaalse consensus. The Economist staat met één been in de geglobaliseerde en digitale 21ste eeuw en met het andere – enige weemoed is nooit ver weg aan de overkant van het Kanaal – in een ander, grootser tijdperk. De redactionele lijn vandaag of die bij het uitbreken van de Boerenoorlog in Zuid-Afrika (1899) is niet veel gewijzigd. Niet alleen The Economist overigens, ook The Financial Times spuwt met de regelmaat van de klok doemberichten uit over welke een impact een Spaans-Catalaanse scheiding zou hebben op de internationale markten. Hamsteren, mensen!

De Vlaamse pers – laten we die ook eens een bloemetje toewerpen – is vergeleken met de Angelsaksische behoorlijk genuanceerd. Bart Haeck in De Tijd heeft het over ‘politiek avonturisme’ aan Catalaanse zijde (niet volledig onterecht overigens), maar stelt vooral dat Madrid veel legitimiteit heeft verloren door zijn harde en ondemocratische optreden. Ook Bart Eeckhout van De Morgen is bijzonder scherp voor Madrid: ‘Dat duistere en nog niet zo verre verleden is nog lang niet verwerkt in de regio. Liever dan met die gevoeligheid rekening te houden, schijnt de huidige rechtse Spaanse regering het franquistische trauma weer tot leven te willen wekken.’ En de VRT liet de Catalaanse vertegenwoordiger in Brussel – Amadeu Altafaj – meermaals optreden in Terzake en De Ochtend. Altafaj kan in onberispelijk Nederlands het standpunt van de Catalaanse regering-Puidgemont kracht bijzetten, toch overschrijdt hiermee nooit de grenzen van de diplomatie. Anders is het gesteld bij de Spaanse ambassade in Brussel, dat parlementsleden die de Catalaanse zaak genegen zijn in niet mis te verstane woorden afsnauwt, een tactiek die ook de Turkse en de Chinese diplomatie niet ongenegen is.

Diplocat: een ongelijke strijd

Catalonië zet sinds jaar en dag veel in op zijn publieksdiplomatie. In de traditionele diplomatie wordt het immers zwaar tegengewerkt door het Madrileense ministerie van Buitenlandse Zaken en het Spaanse hof. Enkele maanden geleden nog werd een Vlaams-Catalaanse economische missie afgeblazen nadat Spanje de Marokkaanse regering zwaar onder druk had gezet. Dat de Spaanse ‘nationale regering’ hiermee haar eigen bedrijfswereld (Catalonië is toch het zwaartepunt van de Spaanse economie) tegenwerkt, zaal haar worst wezen. Te allen tijde moest vermeden worden dat twee autonome deelstaten dezelfde voorrechten als ‘soevereine staten’ zouden krijgen, zoals een ontmoeting met de Marokkaanse premier.

Terwijl Altafaj, als woordvoerder van de Diplocat in Brussel televisiestudio’s afschuift om de bevolking in Europa zoveel als mogelijk te informeren, kiest de Spaanse diplomatie voor een klassieker recept. Vorige week nodigden Spaanse ambassades in 120 landen — ook het onze — journalisten uit voor een ‘informele babbel’. Lees: off the record de pers voor haar zaak proberen te spannen. Opnieuw een pluim voor een Vlaamse krant (De Standaard) die dit nieuws uitbracht. En erg pijnlijk dat zoveel internationale nieuwsagentschappen en kwaliteitsmedia de voorgekauwde persmappen uitbraken op hun eigen editorialen. Maar laat het duidelijk zijn: van de internationale media moeten de Catalanen alvast geen steun te verwachten.

Op donderdag 28 september organiseert Doorbraak een infoavond over Catalonië in Antwerpen, met o.a. Amadeu Altafaj. Hier vindt u meer informatie.