Een nieuwe Vlaamse alliantie in Aalst

De nogal eenzijdig (centrum)rechtse invulling van het politieke Vlaams-nationalisme is de linkerflank van de Vlaamse Beweging al geruime tijd een doorn in het oog (zie bijvoorbeeld hier). Een linkse flamingant heeft vaak de keuze tussen een strategische stem voor een rechtse nationalistische partij of een linkse stem voor een progressieve partij, die – hetzij uit zelfbehoud, hetzij uit conservatisme – meestal vasthoudt aan de Belgische structuren. Uitgerekend in Aalst lijkt dat nu te gaan veranderen. Er staan in ieder geval enkele interessante aanzetten in de beginselverklaring van de Sociaal Democraten & Progressieven – de lokale partij rond het gros van de voormalige sp.a-mandatarissen, die wegens hun steun aan het Aalsterse stadsbestuur door de nationale partijleiding geëxcommuniceerd werden.

Volbloed nationalisten zijn de SD&P’ers (nog?) lang niet. De lokale formatie is eerst en vooral sociaal-progressief en pleit voor maximale ondersteuning voor kansarmen, maximale tewerkstelling, maximale dialoog, een inclusieve samenleving, pluralistisch onderwijs en goede publieke dienstverlening. Een doorslagje van de sp.a-koers is het SD&P-programma echter evenmin. Zo kant de SD&P zich expliciet tegen de ‘aalmoescultuur’ en de ‘jaloeziecultuur’, wordt er gehamerd op criminaliteitsbestrijding en is er een opvallend pleidooi voor doorgedreven integratie.

Er zijn ook opvallend Vlaamse accenten. Al in de tweede zin van de SD&P-beginselverklaring duikt het V-woord op: ‘een eigen, positief en progressief verhaal voor Vlaanderen’.  Want, zo wordt verderop verduidelijkt: ‘SD&P heeft geen angst om ongecomplexeerd, maar tegelijk ook niet bekrompen te verwijzen naar onze Vlaamse eigenheid. Vlaanderen is de regio waarin wij leven en in de eerste plaats verantwoordelijkheid dragen’. Boegbeeld en schepen Dylan Casaer had al voor de publicatie van de beginselverklaring aangekondigd dat de nieuwe sociaaldemocratische formatie meer Vlaamse accenten zou leggen.

Vlaanderen veroveren

De Vlaamse accenten lokten – onder meer op sociale media – heel wat schampere reacties uit. Dat de lettercombinatie SD&P met wat fantasie kan doen denken aan de infame NSDAP – nota bene een nationaal-socialistische beweging – deed de zaak van de jonge partij ook geen goed. Toch is het de SD&P menens. Hoewel er nog geen definitieve beslissing genomen is, wordt de deur naar deelname aan de verkiezingen van 25 mei uitdrukkelijk opengehouden. Volgens de Aalstenaars zijn er al discrete contacten met organisaties en mensen buiten de Ajuinenstad, in de eerste plaats in de regio Zuid-Oost-Vlaanderen. Kan de SD&P de basis vormen voor een bredere partijpolitieke beweging die een uitgesproken progressief programma combineert met Vlaams bewustzijn?

Het zou in ieder geval niet de eerste keer zijn dat een politieke trend in Aalst begint. Hoewel het doorgaans de stad Antwerpen is die zich het vertrekpunt van belangrijke politieke trends waant (zoals het mystieke huwelijk tussen rooms en rood of de opkomst van het Vlaams Blok), kan ook de provinciestad Aalst aanspraak maken op het etiket van politieke couveuse. Het was immers in Aalst dat onder leiding van priester Adolf Daens de eerste echte christendemocratische partij werd opgericht, op een moment dat de Katholieke Partij nog reactionair en ultramontaans was. En ook al wordt Gent doorgaans gezien als de geboortegrond van paars, toch kwam het verbond tussen socialisten en liberalen eind jaren 80 tegelijkertijd in Aalst tot stand.

Bovendien toont het succes van N-VA en de neergang van de traditionele partijen dat we leven in een wendbaar tijdperk waar een volatiel kiespubliek openstaat voor een alternatief. De verwijten van egoïsme en bekrompenheid hakken echter stevig in op het partijpolitieke Vlaams-nationalisme, dat zich voornamelijk rechts van het centrum situeert. Het valt niet uit te sluiten dat in die constellatie een Vlaams-progressief verhaal een vruchtbare voedingsbodem vindt.

Uitputtingsslag

Maar dat is onzekere toekomstmuziek. Eerst moet de SD&P zich nog bewijzen in Aalst, en dan in de eerste plaats tegenover coalitiepartner N-VA. De Vlaams-nationalisten van burgemeester Christoph D’Haese staan als enige grote partij in Aalst stevig overeind. De Open VLD van Jean-Jacques De Gucht likt nog steeds de wonden van de blauwe broederstrijd die de lokale afdelingen jaren heeft geteisterd – inclusief scheurlijsten en opstappende boegbeelden. De CD&V van gewezen burgemeester Ilse Uyttersprot kampt met een paar opstandige raadsleden in eigen rangen, en kreeg net voor de lokale verkiezingen ook al te maken met de opstap van een bekend figuur – een bange herinnering aan de overstap van Luc Willems, die jarenlang de grote man van CVP Aalst was, maar in 2001 overliep naar de VLD. Vlaams Belang was lange tijd de grootste partij van de carnavalsstad, maar kreeg in oktober 2012 een mokerslag van N-VA. Het vertrek van de ‘beruchte’ Karim Van Overmeire is nog steeds niet volledig opgevangen door de lokale VB. De Groenen en de sp.a (na de coup van Tobback) zijn kleine partijtjes met twee raadsleden elk. Het leek onvoorstelbaar toen N-VA na de verkiezingen van 2006 geen enkel raadslid naar de Aalsterse gemeenteraad kon sturen, maar vandaag lijkt die partij in Aalst meer dan ooit heer en meester.

FOTO: priester Daens

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>