Leerkrachten zijn geen flikken

Het was eigenlijk best wrang. Amper een dag eerder, op maandag, was in de krant verschenen dat het absenteïsme bij leerkrachten weer in de lift zat. Oorzaak: burn-out, stress en depressie. Opnieuw werd een vermindering van de planlast in het vooruitzicht gesteld. De minister van Onderwijs gaf toe dat leerkrachten bovenop het lesgeven te veel andere taakjes en verantwoordelijkheden kregen – en niemand sprak de minister tegen. En dan, op dinsdag, stelt een federaal parlementslid en burgemeester van een centrumstad dat leerkrachten best ook Facebookpolitie kunnen spelen. 

Neen, de rechtstaat is niet aan het wankelen in Aalst. Enkele overijverige leerkrachten in het lokale VTI en een burgemeester die even ambitieus als pompeus is: dat maakt nog geen politiestaat. En toch is er iets heel grondig fout met de idee, verdedigd door Aalsters burgemeester Christoph D’Haese, dat leerkrachten negatieve evoluties bij hun leerlingen moeten detecteren en signaleren. Leerkrachten zijn geen inlichtengendienst. Een school is geen onderzoekslaboratorium. Klassenraden maken geen dreigingsanalyse. 

De massahysterie komt dichtbij wanneer we echt verwachten dat een leerkrachtenkorps structureel de Facebook-profielen van honderden leerlingen gaat screenen. Dat behoort op geen enkele manier tot het takenpakket van leerkrachten. Wat meer is: de échte opdrachten komen in het gedrang wanneer leerkrachten gendarme moeten spelen. De vertrouwensrelatie tussen leerkrachten en leerlingen wordt dan de facto opgeheven. De aandacht verschuift nog wat verder weg van de kennisoverdracht. De verantwoordelijkheid die zo wordt opgedrongen aan leerkrachten is verpletterend. 

De samenleving – burgemeesters voorop – moet dringend stoppen met het doorschuiven van elke sociale verantwoordelijkheid. Scholen zijn geen machines van sociologische constructie. Het onderwijs is niet het antwoord van elk maatschappelijk vraagstuk. Veel te vaak wordt een discussie besloten met de halfslachtige conclusie dat het nu aan het onderwijs is om het probleem te voorkomen of in de kiem te smoren. Zo werkt het niet. 

Leerkrachten spelen een geweldige rol in onze samenleving. Velen onder hen veranderen levens. Er zijn zelfs leerkrachten die mensenlevens redden door tijdig signalen op te pikken. Niemand beweert dat leerkrachten alleen hun les moeten opdreunen, hun toetsen moeten verbeteren en hun oordelen moeten vellen. Leerkrachten kunnen debat aangaan, inspireren, begeleiden, waarschuwen en adviseren. Maar ze kunnen dat alleen maar omdat ze leerkrachten zijn, en géén flikken. Dat begrijpt een schoolkind. Nu de burgemeester van Aalst nog.