Tussen droom en daad

De CD&V is vandaag, althans officieel, een confederalistische partij. Het algemeen partijcongres van 28 en 259 september 2001 koos expliciet voor ‘een confederaal model’. Volgens de statuten van CD&V zijn dit soort congresbeslissingen “bindend voor alle organen op elk niveau”. Sinds dit congres van Kortrijk werd het confederaal model nooit herroepen, dus gelden de congresbesluiten nog steeds als officieel partijprogramma.

In het confederale België van de CD&V ligt het zwaartepunt bij de twee deelstaten Vlaanderen en Wallonië. Voor de tweetalige hoofdstad Brussel willen de Vlaamse christendemocraten een geëigend statuut dat een andere aard heeft dan het statuut van de deelstaten. Die deelstaten oefenen in de hoofdstad hun volle bevoegdheden uit. De grondgebonden aangelegenheden moeten worden beheerd door het Brussels hoofdstedelijk gewest. Brussel zou door een paar fusies minder gemeenten tellen, die allen ook bevoegdheden afstaan aan een versterkt gewestniveau. Er moet voor CD&V ook één grote politiezone komen.

Een enkele zeurpiet zou kunnen opmerken dat in dezelfde congrestekst expliciet wordt gesteld dat CD&V ervoor moet zorgen alle nefaste Lambermont-bepalingen inzake Brussel ongedaan worden gemaakt. Een splitsing van BHV kon voor de CD&V van 2001 alleen als de Vlamingen in Brussel bij de verkiezingen voor de Kamer een gegarandeerde vertegenwoordiging zouden krijgen. Van een verdere aantasting van de rechten van de Vlamingen in Brussel kon geen sprake zijn. Allemaal doelstellingen die door het Vlinderakkoord, nochtans verdedigd door CD&V, niet gehaald worden.

Daar knelt misschien het schoentje. De Vlaamse christendemocraten hebben historisch een lange traditie van Vlaamsvoelendheid in de hoofdstad. Brusselse mandatarissen zoals Brigitte Grouwels zijn ook vandaag nooit te beroerd om op te komen voor de rechten van de Vlamingen. Maar tussen de officiële doelstellingen van de CD&V en de realisaties van de partij gaapt soms een kloof.

CD&V is van oudsher gekant tegen de uitbreiding van de gewestbevoegdheden ten nadele van de gemeenschappen. In het Vlinderakkoord worden de gezinsbijslagen voor de Brusselaars evenwel toegewezen aan een gewestinstelling. CD&V verzet zich ook principieel tegen de uitbreiding van het grondgebied van het Brusselse gewest, maar stemde wel in met de oprichting van de hoofdstedelijke gemeenschap, die de gewestgrenzen ver zal overschrijden. De christendemocraten hebben zich altijd verzet tegen een afschaffing van het verbod op tweetalige lijsten maar de tekst van het Vlinderakkoord laat de deur voor die afschaffing expliciet op een kier staan. Tussen droom en daad stonden de christendemocraten ook bij de zesde staatshervorming zichzelf in de weg. Afwachten hoe levend de geest van Kortrijk 2001 zal blijken na de verkiezingen van 2014.