“Detail”

Het gebeurt zelden dat Nederlandse redacties zich moeien in de interne keuken van de Vlaamse media. Laat staan dat journalisten van de Nederlandse publieke omroep het deksel van de VRT-nieuwsdienst zouden lichten.

Het Nederlandse ‘Radio Reporter’ (KRO-NCRV) maakte daarop zondag 23 augustus 2015, in de dossierreeks ‘Klokkenluiders’, een uitzondering. Studiogast was onder meer ‘Panorama’-journalist Wim Van den Eynde (VRT).

Van den Eynde – drievoudig winnaar van o.a. de Dexia Persprijs en laureaat van De Loep van de Nederlands-Vlaamse Vereniging van Onderzoeksjournalisten – verwierf in Vlaanderen naam en faam met zijn roemruchte Panorama-reportage ‘Voor wie de klok luidt’ (2011) over de graaicultuur bij de Hasseltse politie. Samen met Luc Pauwels schreef hij in 2012 het al even spraakmakende boek ‘De keizer van Oostende’ dat de politieke en zakelijke belangenvermenging van sp.a-politicus Johan Vande Lanotte aan het licht bracht.

De onderzoeksjournalistieke ijver van Van den Eynde, kreeg echter nog extra aandacht door de tussenkomsten van Luc Rademakers, voormalig algemeen hoofdredacteur en manager bij Gazet van Antwerpen en het Belang van Limburg (mediagroep Concentra) die eind 2011 werd aangezocht om de VRT-nieuwsdienst te leiden.

In de aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen 2012, blokkeerde Rademakers abrupt het geplande vervolg op de eerste klokkenluidersreportage. Kort na de publicatie van ‘De keizer van Oostende’ zette Rademakers Van den Eynde en mede-auteur Luc Pauwels een tijdje op non-actief. ‘Een erg vernederende en kwetsende maatregel’, liet Van den Eynde destijds in een gelekte interne mail aan Rademakers weten. ‘Een detail’, volgens Rademakers. (Knack, 03.06.2015)

Over de onverkwikkelijke beslissingen van Rademakers werd er achter de schermen veel gefluisterd, maar weinig opgehelderd. Rademakers bleef ondertussen staalhard elke beschuldiging van politieke inmenging ontkennen. ‘Ik heb die journalisten niet eens geschorst. Ze hebben toen (…) twee weekjes binnendienst gedaan.’ (Knack, 03.06.2015)

‘Chantabele hoofdredacteur’

Het KRO-NRC radioprogramma ‘Radio Reporter’ van de Nederlandse openbare omroep blies vorige week evenwel  het stof van dat dossier en peilde samen met studiogast Wim Van den Eynde naar de motieven van Rademakers om zijn onderzoeksjournalisten te dwarsbomen. Op de website van Radio Reporter concluderen de makers onomfloerst: ‘Hoofdredacteur blijkt chantabel’. Meer algemeen de redactie van ‘Radio Reporter’ dat ‘journalisten en klokkenluiders die misstanden willen aankaarten in België worden weggepest’. Wim Van den Eynde beaamt: ‘Je moet niet kritisch worden want dan vervallen je privileges’. 

Doorbraak.be maakte een compilatie van het opmerkelijke radio-interview (zie video) dat blijkbaar door geen enkele Vlaamse redactie werd opgemerkt of opgepikt.

VRT-hoofdredactie: “geen interesse”

Van den Eynde stelde onder meer vast dat sedert de VRT-hoofdredacteur de camera’s van de ‘Panorama’-ploeg terugtrok uit Hasselt, het elimineren van de klokkenluiders onverminderd verdergaat.

Van den Eynde: ‘Bij de hoofdredactie van de VRT was er geen journalistieke interesse om de HAZODI-affaire journalistiek op te volgen. In de elf jaar dat ik voor Panorama werk was dit de meest manifeste en directe tussenkomst van mijn algemeen hoofdredacteur in de werking. Rademakers wou de reportage afblazen wegens “niet interessant” en omdat Vera Vrancken – één van de klokkenluidsters, ft – volgens de algemeen hoofdredacteur “schuldig was”. Als ik hem dan vroeg: “waar baseert u zich op, hebt u met mevrouw Vrancken gesproken, hebt u het dossier ingekeken?”, dan antwoordde Rademakers: “neen”. Alles wees erop dat dit ging om een vuile mediacampagne om, vlak voor de verkiezingen, de klokkenluiders zelf in een negatief daglicht te stellen.’

Een voormalig redacteur van het VRT-journaal die anoniem wil blijven bevestigt: ‘Ik heb nog genoeg contacten bij de VRT om te weten dat Rademakers ten zeerste gecontesteerd wordt. Alleen durven ze dat niet hardop zeggen. Bij de VRT heeft Rademakers de bijnaam ‘sfinx’. Het gaat inderdaad om een ouderwetse politieke benoeming. Populaire stukjes maken aan de Reyerslaan mag, maar o wee als je wat dieper gaat graven.’

De belangen van het Belang van Limburg

‘Rademakers komt ook uit een ander bedrijf, een krantenredactie (…), waar blijkbaar een rechtstreekse tussenkomst in het journalistiek werk (…) meer gepast was’, lichtte Van den Eynde fijntjes toe tijdens het studiogesprek.

In oktober 2013 getuigde een voormalig redacteur bij Het Belang van Limburg daarover anoniem in P-Magazine: ‘De krant dient vooral de belangen van de politieke en industriële machthebbers. Het valt op dt Het Belang belangrijk nieuws nooit als eerste uitbrengt. (…) De redactie weet nochtans veel, maar journalisten willen hun job niet in gevaar brengen door daarover te berichten.”‘ (01.10.2013).

Teleurgesteld

Van den Eynde merkte ook op dat hij tevergeefs het probleem Rademakers bij de VRT Nieuwsdienst probeerde aan te kaarten: ‘Ik moet zeggen dat daar niet geweldig veel interesse voor was. Het was voor mij een teleurstelling dat er bij mijn collega’s weinig gehoor werd gegeven aan iets dat ik ervaren heb als ongezonde inmenging wegens politieke motieven. Ik vond dat verontrustend.’

Ondertussen voelt de luisteraar de verbazing in de Nederlandse radiostudio stijgen.

Journalist Niels Heithuis: ‘Hij (Luc Rademakers, ft) is wel het hoofd van de VRT-nieuwsdienst geworden. Het heeft zijn carrière niet geschaad?’

Van den Eynde: ‘Opmerkelijk, ja’.

Heithuis: ‘Opmerkelijk!? (lacht) Je moet je voorzichtig uitdrukken.’

De volledige uitzending van «Radio Reporter» van 23 augustus 2015 kan u hier herbeluisteren:
http://journalistiek.npo.nl/dossiers/klokkenluiders/370_35958-klokkenluiders-worden-in-belgie-weggepest