De Bange Blanke Man / de Bange Blanke Vrouw

Ik ben het niet die de Bange Blanke Man tot man van het jaar nomineer. Dat deed, lang geleden, de West-Vlaamse dialectzanger Willem Vermandere. In 1991 schreef en componeerde hij een lied, ‘oorwormig’ van De Panne tot Maaseik, dat hij liet eindigen op de smeekbede ‘Doet open, bange blanke man’. Het zijn ‘Al de kinders van Moeder Eerde’ die ‘op charango en met gamelan / roepen en zingen aan ons deuren / “doet open bange blanke man”.’

En dat is raar, want uit de zes voorafgaande strofen blijkt dat ‘al die kinders van moeder eerde’ toen al een tijdje naar Europa en Vlaanderen verhuisd waren. In Keulen ziet de zanger ‘magere mannen uit Pakistan’, in Londen ziet hij ‘Sikhs uit India / met nen dikken tulband an’, in Amsterdam Portugese Joden en in Rotterdam Indische matrozen. Maar ook in eigen land ziet hij Turken aan de Schelde, Marokkanen in de stad van Gent, Inca’s in Oostende en Chilenen op het Brugse Zand. Daar heeft hij ze overal gezien: op straat, op de markt, op de tram. De Bange Blanke man had dus blijkbaar al een tijdje opengedaan.

Vermandere had gelijk: het kon nog opener. Ondertussen heeft de Bange Blanke Man zijn deuren volledig moeten opengooien. De migratie in 1991 stelde niets voor in vergelijking met die van vandaag; anno 2018 heeft de Bange Blanke Man van lieverlede de deuren samen met slot en grendel op de vuilnisbelt gegooid.

De BBM zelf? Natuurlijk niet. Net alsof hij inzake migratie ooit iets te zeggen heeft gehad. Hij is dus almaar banger geworden, en kwam daar ook navenant voor uit. Niet dat men hem met rust heeft gelaten. Men is hem aan zijn kop blijven zeuren over de mislukte integratie en gaf hem de schuld van de mislukte multiculturaliteit. Onlangs is men begonnen zijn vervreemding in eigen huis te culpabiliseren en te criminaliseren. De Bange Blanke Man is aanweziger dan Vermandere ooit kon vermoeden. In de kwaliteitsmedia is hij alomtegenwoordig als een soort abnormale normaliteit. Tegelijkertijd biedt hij stilaan weerstand, en daarom bevestig ik zijn nominatie tot Man van het Jaar.

Identiteitspapieren van de BBM

De BBM staat voor de angstigen. Zij vormen de onderbelichte, zelfs onbelichte kant van de maatschappij. Zij zijn diegenen aan wie de grote omwenteling overkomt, de mensen aan wie het allemaal aangedaan wordt. Hun politieke mening wordt niet gevraagd. Aan hen wordt slechts in statistieken een plaats gegund, op basis van sociologenvragen die ze niet begrijpen en waarop ze antwoorden met zinnen waarvan ze veronderstellen dat de vragensteller ze wil horen. Ook in die statistieken zijn ze dus maar halvelings gerepresenteerd. Zij zijn antipopulist als men het hen vraagt en populist als men het hen niet vraagt: weten zij veel. Zij zijn de ongerusten, de vervreemden, de schuldig-angstigen. De mannen aan de toog en de vrouwen in ’t café aan wie toogpraat en kletskoek wordt verweten. De verliezers van de globalisatie, de massamigratie, de bankencrisis, de fiscus en de besparingen. De mannen en vrouwen die verkeerd denken, verkeerd leven en wonen, verkeerd stemmen ook, en die menen in een land te leven dat volgens hun beteren ‘niet bestaat’.

Bestaat de BBM zèlf wel, in zoverre hij ‘blank’ is? Neen. Hij wordt beschouwd als de oorsprong van alle kwaad, en dus wordt er, via zijn naam, aan zijn bestaan gemorreld. In zoverre hij bang is èn ‘blank’ (en misschien vrouw of andersgender) wordt de BBM al een tijdlang ‘wit’ genoemd.  Van alle ‘rassen’ is zijn ‘ras’ het enige dat niet mag bepalen hoe het genoemd wil worden. De politieke correctheid heeft het klaargespeeld om in tien jaar tijd een normaal woord verdacht te maken en uit te bannen uit het gewone taalgebruik. Tenzij hij zou zingen over de ‘Bange Witte Man’ zou Vermandere vandaag zijn lied niet meer kunnen schrijven en al helemaal niet publiceren. Het einde van de blanke/witte wereld wordt onbeschaamd racistisch naderbij gewenst. Van alle mogelijke combinaties is die van Bange+Blanke+Man de meest verfoeide en vermaledijde die denkbaar is.

De inclusieve BBM

Toch is de angst van de BBM niet noodzakelijk polariserend. Integendeel, zijn angst verenigt mensen. Dat zien we aan de drie basisangsten van vandaag. Niemand heeft immers baat bij massamigratie: noch de ingezetenen, noch de nieuwgekomenen. Niemand heeft baat bij islamextremisme: noch christenen, noch atheïsten, noch moslims. En niemand heeft baat bij de politieke correctheid die zowel massamigratie als islamextremisme goedpraat: noch de autochtonen, noch de allochtonen. Alle categorieën van inwoners van dit land hebben heel goede redenen om angstig te zijn voor deze drie fenomenen. Op die manier verenigt angst al diegenen die bezorgd zijn over deze nefaste ontwikkelingen. Gedeelde angst verdeelt niet, maar maakt inclusief. Een indicatie dat een vermeende allochtoon nu autochtoon geworden is bestaat er juist in dat hij diens bezorgdheden tot de zijne heeft gemaakt – als het ware een BBM is geworden.  Ook daarom verdient hij onze nominatie. Assimilatie via gemeenschappelijke angst.

Opstand van de BBM

Deze BBM heeft zich het afgelopen jaar geroerd, in binnen- en buitenland. Halsstarrig is hij verkeerd blijven denken, eten, wonen, leven en stemmen. Hij heeft daar zelfs vooruitgang in gemaakt. Tegen de kanonnades van de politiek correcten heeft hij zich resistent getoond. Hij is uit een dal gekropen. Wie hem niet blank maar wit wenst te noemen betaalt hij van hetzelfde laken een pak. De fameuze dekolonisatie van de geesten is op hem afgeschampt. Zijn straatrevolte in de gedaante van gele hesjes of gilets jaunes heeft de theorie van de witte privileges gelogenstraft. De collectieve #MeToo-verdachtmakingen heeft hij omgekeerd tot aanklacht tegen de aanklagers. Aan wie hem bang noemt heeft hij zijn onverschrokkenheid bewezen. Aan wie wil dat hij permanent opendoet heeft hij zowel hun als zijn grenzen getoond.

Elk jaar weer, maar zeker in 2018, brokkelt de groteske aanval op eigenheid en territorium weer wat af. Elk jaar weer, maar zeker in 2018, provoceren de aanvallen op zijn huis, zijn land, zijn gezin en zijn identiteit slechts grotere weerbaarheid. Telkens weer, maar ook in 2018, moeten de politieke partijen van het Grote Niets achteruitkrabbelen. Elk jaar opnieuw toont hij zijn democratische veerkracht. Deze maatschappij heeft hem nodig. De o zo bange blanke man, de man van het jaar.

U kan hier stemmen voor de Doorbraak persoon van het het jaar.